با وجود اینکه بعد از دو هفته توقف، این هفته عرضه شمش در بورس کالا صورت گرفت، آمارها نشان میدهد حتی نسبت به خرداد ماه حدود 60 هزار تن شمش کمتری در بورس معامله شد که این ارقام نشان دهنده کمبود شدید مواد اولیه و عملی نشدن وعدههای دولت و فولادسازان برای تنظیم بازار است.
این هفته، 53 هزار و 195 تن شمش بلوم بعد از دو هفته وقفه در بورس معامله شد اما نوردکاران از تعطیلی برخی از خطوط تولید خود خبر میدهند؛ تولیدکنندگان بزرگ میگویند به علت اشکالات دستورالعمل کف عرضه شمش را در بورس عرضه نکردهاند؛ وزارت صمت هم میگوید این دستورالعمل اصلاح شده؛ نتیجه اما بلاتکلیفی بازار و عرضه ضعیف در بورس است.
جدول آمار معاملات بورس کالا نشانگر این است که در ماه خرداد، عرضه اولیه شمش به میزان 151 هزار و 85 تن بود که از این میزان، مقدار 133 هزار و 85 تن شمش در بازار به صورت مستقیم ارائه شد. با این وجود، 18 هزار تن از شمشهایی که قرار بود در این بازار عرضه شوند، ابطال شدند. آمار معاملات تیر ماه حاکی از آن است که عرضه اولیه شمش در بورس کالا 23 درصد افزایش داشته است. با این رشد، عرضه اولیه شمش 186 هزار و 421 تن اعلام شد اما تنها 111 هزار و 919 تن از این مقدار به فروش رسید و 74 هزار و 502 تن باقی ابطال شدند. به عبارت دیگر شمش معامله شده در بورس در تیرماه 58 هزار و 779 تن کاهش پیدا کرده است.
به غیر از کاهش 56 درصدی معاملات شمش عرضه ورق هم سرنوشت مشابهی را تجربه کرده است. . در ماه خرداد، قرار بود 14 هزار و 200 تن انواع ورق گرم، سرد، گالوانیزه و قلعاندود در بازار عرضه شود که از این میزان، 13 هزار و 700 تن در بورس کالا معامله شد و 500 تن از ورقها برای معامله ابطال شدند. آمار تیر ماه، افت شدید 64 درصدی در عرضه ورق را نشان میدهد. در ماه تیر، تنها 5 هزار و 600 تن ورق عرضه شد و همین میزان به دست مصرفکنندگان رسید.
سرپرست وزارت صمت که حالا به عنوان گزینه وزارت هم به مجلس معرفی شده، دیروز در حاشیه دولت در این باره به خبرنگار فولادبان گفت این هفته، به عنوان یک بخشنامه تصویب کردیم کف عرضه برای تأمین خوراک کارخانههای نوردی تأمین شود تا مطمئین باشیم تولید داخل صورت میگیرد و مشکلی در اشتغال کارخانهها پیش نمیآید و ما بقی هم برای صادرات در نظر گرفته شود چرا که ارزآوری فولاد هم برای ما مهم است. مدرس خیابانی عرضه خارج از بورس را هم رد کرد.
از طرف دیگر، مجلس اعلام کرده قیمت میلگرد باید به حدود 8 هزار و 500 تومان برسد؛ دبیر ستاد تنظیم بازار گفته بر اساس دستور رئیسجمهور سقف جدیدی برای معاملات محصولات فولادی در نظر گرفته میشود که قیمتها از قیمت جهانی بالاتر نرود؛ آش تنظیم بازار فولاد وقتی شورتر میشود که سرپرست وزارت صمت گزینه جدیدی برای تعادل قیمتها معرفی میکند، یعنی در حال حاضر سه معاون وزیر، محمدرضا کلامی دبیر ستاد تنظیم بازار، داریوش اسماعیلی، معاون صنایع معدنی؛ صادقی نیارکی، معاون صنایع و جعفری، مسئول تنظیم بازار از یک طرف؛ محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور، اسحاق جهانگیری، معاون اول و علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نمایندگان مجلس از جمله علی نیکزاد از طرف دیگر همه آشپزانی هستند که میخواهند بازار فولاد را تنظیم کنند؛ بگذریم از لابیهای فولادسازان بزرگ و سنگ آهنی ها و نوردکاران.
فارغ از نگاههای بخشی حلقههای زنجیره؛ باید در نظر گرفت اعمال نظر هریک از این افراد ذی نفوذ کمکی به بازار فولاد نخواهد کرد مگر آنکه نظمی از حلقه اول یعنی تأمین سنگ آهن و آهن اسفنجی تا حلقههای میانی یعنی تأمین شمش برای نوردکاران و اسلب و ورق برای صنایع پروفیل تعادل پیدا کند؛ تا وقتی عرضه کافی مواد اولیه در بورس صورت نگیرد هیچ زمان و با هیچ بخشنامه دستوری نمیتوان حباب بازار محصولات فولادی را تخلیه کرد. باید دید در هفتههای آینده، آیا عرضه شمش ادامه پیدا میکند؟ آیا کمبود مواد اولیه جبران خواهد شد یا نه، باز آزمون و خطاهای گذشته تکرار خواهد شد.