اثر پیروزی بایدن بر اقتصاد ایران کوتاه‌مدت خواهد بود

به گزارش فولادبان؛ در حالی که دو روز بیشتر تا مشخص شدن نتایج اولیه انتخابات آمریکا باقی نمانده است، فعالان بازارهای داخلی همگی متنظرند که ببینند بالاخره دونالد ترامپ مستاجر کاخ سفید می‌ماند یا جو بایدن دموکرات جای او را می‌گیرد؟ این پرسش در روزهای اخیر بازارهای کشورمان را در سردرگمی عجیبی فرو برده و نوسانات عجیب قیمت ارز، سکه، فولاد، سهم‌های اصلی بورس و … همگی حاکی از گیجی فعالان بازار است. البته در این شرایط، بسیاری از بازاریان ترجیح داده‌اند که تا روشن شدن شدن تکلیف انتخابات آمریکا صبر کنند و از خرید و فروش دست نگه دارند.

البته این که چرا اقتصاد کشور ما به این حد شرطی شده که تغییر کلیددار کاخ سفید تا این حد می‌تواند روی آن اثر بگذارد، بحثی علی حده است؛ اما فولادبان در تلاش است تا در اندک روزهای باقیمانده تا اعلام نتایج اولیه انتخابات آمریکا، در گفت‌وگو با تحلیلگران اقتصادی و سیاسی تاثیر نتیجه این انتخابات را بر بازارهای مختلف ایران و جهان بررسی کند.

مسعود موسوی شفایی، استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه تربیت مدرس در این‌باره با تاکید بر این که اثرگذاری نتیجه انتخابات آمریکا بر اقتصاد ایران کوتاه مدت‌خواهد بود، به خبرنگار ما گفت: درصورتی که بایدن نامزد حزب دمکرات‌های آمریکا به پیروزی برسد، فشار روانی به طور کوتاه مدت از روی بازار و اقتصاد ایران برداشته خواهد شد که علت اصلی آن وجود احتمال بازگشت بایدن به برخی چارچوب‌های بین‌المللی از جمله برجام است.

وی تصریح کرد: اما باید توجه داشت روی کار آمدن بایدن صرفا اثری کوتاه‌مدت خواهد داشت، چراکه در آن شرایط نیز مشکلات بنیادی اقتصادی کشور مانند مشکل تولید، مساله بنگاه‌داری بانک‌ها، نقدینگی افسارگسیخته و … همچنان پابرجاست و البته ممکن است شرایط کلی اقتصاد کشور به دلیل امیدواری به برداشته شدن بخشی از تحریم‌ها کمی بهتر از وضعیت کنونی شود.

موسوی شفایی درباره برخی گشایش‌های اقتصادی پیش‌روی کشور بر اثر پیروزی احتمالی بایدن و امیدواری به بازگشت او به برجام توضیح داد: اگر بایدن پیروز شود، ممکن است صادرات نفت ایران تا حدودی تسهیل شود و این مساله می‌تواند به میزان اندکی تعدیل نرخ ارز را نیز به همراه داشته باشد. البته این تصور که با روی کار آمدن بایدن، قیمت دلار به 12 یا 13 هزار تومان بازمی‌گردد، تصوری نادرست است، اما در صورت پیروزی نامزد دموکرات‌ها به نظر می‌رسد حداقل در میان‌مدت اتفاقاتی مثل توقف نفتکش‌های ایران در آب‌های بین‌المللی رخ نمی‌دهد. همچنین اگر بایدن بتواند با اتحادیه اروپا و نهادهای بین‌المللی همکاری کند و با آنها درباره ایران به توافقاتی برسد، احتمالا تبادلات بانکی بین‌المللی کشورمان نیز تا حدودی تسهیل خواهد شد.

استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه تربیت مدرس اما به تداوم فشار حداکثری آمریکا بر ایران در صورت پیروزی نامزد جهموری‌خواهان در انتخابات نیز اشاره کرد و گفت: هرچند در صورت پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جهوری آمریکا نیز همچنان احتمال مذاکره بین ایران و امریکا وجود دارد، اما در آن صورت، فشار حداکثری دولت ترامپ حداقل برای میان‌مدت ادامه پیدا می‌کند و این مساله وضع اقتصادی ایران را از شرایط کنونی نیز بدتر خواهد کرد.

وی البته با تاکید بر این که عمده تاثیر تداوم فشار حداکثری از سوی دولت آمریکا بر ایران ناشی از جو روانی ایجادشده توسط فعالان بازارهای داخلی است، عنوان کرد: باید اذعان داشت که فشار حداکثری آمریکا بر ایران پس از انتخاب مجدد ترامپ، بیشتر از آنچه که تاکنون بوده است، نخواهد بود، اما تداوم منع ایران از صادرات نفت و سایر تحریم‌ها به همراه برخی جوسازی‌های داخلی آشفتگی مضاعفی را برای نرخ ارز و بازارهای گوناگون کشور ایجاد می‌کند.

موسوی شفایی با اشاره به نقش دیگر متغیرهای تاثیرگذار بر اقتصاد ایران ادامه داد: نکته مهم اینجاست که بسیاری از افراد در تحلیل‌های اقتصادی خود فقط متغیر مستقلی به نام انتخابات آمریکا را بررسی می‌کنند و کمتر به عناصر داخلی اقتصاد ایران توجه دارند. اما واقعیت این است که متاسفانه این متغیر قطعا می‌تواند روی همه المان‌های اقتصاد کشور از جمله میزان صادرات نفت، نرخ دلار، اعتماد به سرمایه‌گذاری و تولید ناخالص داخلی اثرگذار است.

استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه تربیت مدرس البته تاکید کرد که با این وجود، این‌طور نیست که اگر بایدن رئیس‌جمهور آمریکا شود، اقتصاد ایران شکوفا خواهد شد و سرمایه‌گذاری رونق خواهد گرفت. اما به گفته وی، به نظر می‌رسد روی کار آمدن بایدن تا حدودی موجب برداشته شدن فشار از روی بازار و بهبود کوتاه‌مدت شرایط اقتصادی ایران شود.

موسوی شفایی در پایان تصریح کرد: اما در مجموع باید توجه داشت متغیرهای بیرونی اثرگذار بر اقتصاد ایران از جمله نتایج انتخابات ریاست جمهوری امریکا، صرفا حکم کاتالیزور را دارند و می‌توانند بهبود یا وخامت اوضاع را تسریع و تشدید کنند، ولی تا زمانی که مشکلات کلان اقتصادی بر سرجای خود باقی باشد، روی کار آمدن ترامپ یا بایدن در بلندمت، فرق چندانی به حال اقتصاد ایران ندارد و آثار این اتفاقات عمدتا کوتاه‌مدت خواهد بود.