مدیریت بورس کالا در انحصار فولادسازان/ شمش‌های یک ماه پیش را به ما تحویل نمی‌دهند/ ادبیات بورس دیکتاتوری است

به گزارش فولادبان؛ از آغاز آبان ماه فولادسازان و نوردکاران قیمت شمش و میلگرد را در بورس کالا به صورت داوطلبانه کاهش داده‌اند، اما عرضه هیچکدام از این محصولات، با استقبال روبه‌رو نشده است. در این میان، گفته می‌شود ساز و کار بورس به گونه‌ای پیش می‌رود که مانع کاهش قیمت‌هاست. از سویی دیگر، با وجود عرضه نسبتا مطلوب شمش در دو هفته گذشته، نوردکاران مواد اولیه خود را در بورس کالا نخریده‌اند و همین مساله ابهامات زیادی درباره اعتراضات پیشین تولیدکنندگان مقاطع فولادی نسبت به عرضه قطره‌چکانی شمش ایجاد کرده است. به همین بهانه و برای برطرف کردن شبهات به سراغ رئیس هیات مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران رفته‌ایم.

احمد رضوی نیک، رئیس هیات مدیره انجمن نوردکاران کشور درباره نحوه عرضه و خریداری شمش در بورس کالا در گفت‌وگو با خبرنگار فولادبان گفت: شما باید به پشت پرده معاملات بورس کالا توجه داشته باشید، وگرنه نوردکاران به چه قیمتی باید شمش را خریداری کنند، وقتی که به آن‌ها اجازه عرضه در بورس کالا داده نمی‌شود؟ بورس کالا عملا به دست مافیای فولاد افتاده است، چراکه وقتی قیمت کف بازار شمش ۱۰ هزار تومان است، فولادسازان قیمت را با اجازه خود بالا می‌برند. همچنین در شرایطی که این تولیدکنندگان، شمش فروخته شده یک ماه پیش را که با قیمت بالا به نوردکاران عرضه کرده بودند، هنوز تحویل نداده‌اند، نمی‌توان انتظار داشت که تولیدکنندگان مقاطع فولادی میلگرد و تیرآهن خود را با قیمت پایین‌تر عرضه کنند.

وی افزود: روز گذشته، برخی نوردکاران برای عرضه در بورس کالا اقدام کردند، اما بورس به آن‌ها اجازه عرضه را نداد و بهانه آورد که این شرکت‌ها کف عرضه را رعایت نکرده‌اند. این در حالی است که برخی شرکت‌های کوچک در شرایطی که شمش به قدر کافی به دستشان نمی‌رسد، اصلا نمی‌توانند به میزان کف عرضه تعیین‌شده تولید داشته باشند. حال این سؤال پیش می‌آید که وقتی بورس کالا به نوردکاران اجازه عرضه در بورس را نمی‌دهد و قیمت‌ها را به صورت دلخواه بالا می‌برد، چگونه می‌توان توقع داشت که تولیدکنندگان میلگرد، شمش‌های گران‌قیمت عرضه‌شده در بورس کالا خریداری کنند؟

رئیس هیات مدیره انجمن نوردکاران با اشاره به جلوگیری بورس کالا از عرضه واحدهای کوچک نوردی عنوان کرد: در شرایطی که یکی از واحدهای کوچک ما که قصد عرضه 110 تنی در بورس داشت، بورس کالا اجازه عرضه را به آن واحد را نداد، این در حالی است که تعهد چنین واحدهای کوچکی که حداکثر 100 تن شمش از بورس کالا تهیه کرده‌اند، فقط 60 تن است و متاسفانه وقتی این شرکت‌ها حتی قصد عرضه بیشتر در بورس را دارند نیز جلوی کارشان گرفته می‌شود. ما معتقدیم بورس کالا باید بسته‌های حمایتی برای چنین کارخانه‌های کوچکی در نظر بگیرد تا این گونه واحدها که بدهکاری بانکی دارند، ورشکسته نشوند.

رضوی نیک ادامه داد: ادبیات بورس کالا به ادبیات دیکتاتوری تبدیل شده است، چراکه وقتی با آن‌ها درباره معاملات و نحوه عرضه صحبت می‌شود، جواب سربالا می‌دهند و با واحدهای تولیدی نوردی با لحن پرخاشگرانه گفت‌وگو می‌کند. از نمونه این رفتارهای دیکتاتورمآبانه بورس کالا می‌توان به رفتار مدیران آن با فولاد بافق یزد اشاره کرد که به این واحد تولیدی اجازه ندادند 12 هزار تن محصول خود را در بورس کالا عرضه کند و دستور داده‌اند که نباید بیش از 6 هزار تن عرضه داشته باشد.

وی درباره نقش دستگاه‌های نظارتی در حل تنش‌های موجود در بازار فولاد کشور نیز توضیح داد: نهادهای نظارتی وزارت صمت هیچ نقشی در بازار فولاد ندارند و قوه قضائیه هم عنوان کرده است که هیچ نامه‌ای از سوی وزارت صمت در این زمینه دریافت نکرده است که بخواهد با متخلفان بورس بررسی کند. در واقع، بورس کالا فقط از عرضه نوردکاران جلوگیری می‌کند و علیه آنها شانتاژ می‌کند.

رئیس انجمن نوردکاران فولادی ایران با تاکید بر این که قیمت تمام‎شده تولید شمش قبل از عرضه در بورس کالا بسیار پایین‌تر از قیمت پایه آن در بورس است، تصریح کرد: قیمت تمام‌شده شمش در سامانه کدال در محدوده زمانی شهریورماه، 3 هزار و 800 تومان اعلام شده است، اما مشخص نیست که فولادسازان با چه مجوزی شمش خود را با قیمت 11 هزار و 800 تومان فروخته‌اند. این در حالی است که در همان بازه زمانی قیمت میلگرد در بورس کالا 12 هزار و 600 تومان تعیین شده بود که نشان می‌دهد اختلاف قیمت زیر 8 درصد بوده است.

رضوی نیک اظهار کرد: بورس کالا خودش جلوی عرضه کافی میلگرد را می‌گیرد، این در حالی است که ذوب آهن اصفهان میلگردهای تولیدی خود را دامپینگ می‌کند تا آن را با قیمت شمش به کشورهای خارجی ارسال کند، چراکه در قسمت میانی زنجیره فولاد، فولادساز 300 درصد سود به دست می‌آورد، اما حلقه انتهایی زنجیره تنها 8 درصد سود کسب می‌کند و هرقدر که عوارض برای شمش در نظر گرفته شود، باز هم صادرات آن محصول توجیه دارد. علاوه بر این، ذوب آهن اصفهان میلگرد را زیر قیمت تمام‌شده می‌فروشد، زیرا سود خود را از فروش شمش به دست می‌آورد، اما در این میان، تکلیف واحدهایی که ریخته‌گری ندارند چه می‌شود که قصد عرضه در بورس کالا دارند؟

وی با تاکید بر اینکه فولادسازان به کمک بورس کالا به مهندسی قیمت می‌پردازند، گفت: اختیار بورس کالا در دستان فولادسازان افتاده و بیشتر اعضای اصلی هیات مدیره آن را تولیدکنندگان فولاد تشکیل می‌دهند. بنابراین عجیب نیست که فقط فولادسازان از معاملات بورس کالا در حوزه صنعت فولاد سود می‌کنند.

رئیس هیات مدیره انجمن نوردکاران فولادی ایران با بایان این که این انجمن به دنبال شکایت از بورس کالاست، گفت: ما حتما از این وضع به قوه قضاییه شکایت می‌کنیم و از متولیان امر خواستاریم تا جلوی تبعیض در بورس را بگیرد، زیرا عملکرد این سازمان به عامل اصلی بالا رفتن قیمت محصولات فولادی تبدیل شده است. همه این وقایع به این دلیل است که از پنج عضو هیات مدیره بورس کالا، سه نفرشان از فولادسازان هستند و دو نفر دیگر هم از اعضای هلدینگ‌های مربوط به تولید فولاد هستند. همچنین بیش از 80 درصد سهام شرکت بورس مربوط به فولادسازان است و به همین دلیل، فقط نفع تولیدکنندگان فولاد در این سازمان تامین می‌شود.

رضوی نیک درباره راه حل بهبود وضعیت کنونی معاملات محصولات فولادی در بورس کالا نیز پیشنهاد داد: تنها کاری که می‌توان انجام داد، این است که یک بورس موازی با بورس کالا در کشور ایجاد شود و آن بورس نماینده مصرف‌کننده نهایی باشد؛ به گونه‌ای که چند ناظر از بورس و نهادهای نظارتی کل کشور و نوردکاران به عنوان تولیدکنندگان محصولات نهایی در آن فعالیت داشته باشند که در این صورت رقابت به‌درستی انجام می‌شود و هر روز شاهد افزایش قیمت محصولات فولادی نخواهیم بود، چراکه انجمن نوردکاران به دنبال عرضه محصولات با قیمت واقعی به دست مصرف‌کنندگان است، ولی بورس کالا این اجازه را نمی‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه بورس کالا محلی برای منافع فولادسازان و ضرر کردن نوردکاران است، اظهار کرد: پیش از این، هزینه معاملات بورس کالا به گونه‌ای بود که خریداران 10 درصد از هزینه را به صورت نقد پرداخت می‌کردند و مابقی را با چک پرداخت می‌کردند، اما بورس کالا در اقدامی خلاف قانون، دو ساعت قبل از عرضه تعیین کرد که باید 50 درصد از مبلغ خرید در هنگام معامله پرداخته شود که به این ترتیب، قدرت خرید نوردکاران کاهش می‌یابد.

رئیس هیات مدیره انجمن نوردکاران تاکید کرد: بورس کالا هدف انهدام نوردکاران را در پیش گرفته است، چراکه ابتدا پیش قسط معاملات را بالا برده است، بعد هم از عرضه نوردکاران در بورس کالا و افزایش عرضه آن‌ها جلوگیری می‌کند و عرضه کف آن‌ها را هم نمی‌پذیرد و همین بهانه‌ای می‌شود تا به نوردکاران اتهام بزنند که محصولات خود را در بورس کالا عرضه نکرده‌اند.

رضوی نیک همچنین هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور را نیز غیرقانونی دانست و عنوان کرد: باید توجه داشت اکنون حدود سه سال است که اعضای هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد مشروعیت قانونی ندارند و مورد تأیید اتاق بازرگانی نیستند، حتی برخی افراد این هیات مدیره از واحدهای خصولتی تولیدکننده فولاد اخراج شده‌اند و برخی نیز بازنشسته شده‌اند و فعالیت آن‌ها قانونی نیست.

وی در پایان تصریح کرد: تا زمانی که بورس کالا به صورت انحصاری اداره می‌شود، وضعیت فولاد کشور درست نخواهد شد و تنها راه این است که این حوزه از انحصار فولادسازان به صورت کامل خارج شود. زیرا در شرایط کنونی، برخی از واحدهای فولادساز که محصولات میانی خود را دامپینگ می‌کنند و با قیمت بالا در بورس کالا به فروش می‌رسانند، محصولات نهایی‌شان را با قیمت پایین‌تر به افغانستان یا کشورهای دیگر می‌فروشند و عملا تیشه به ریشه نوردکاران داخلی می‌زنند.