یک کارشناس اقتصادی گفت: بورس کالا بازاری برای تعیین قیمت در شرایطی است که تقاضا از عرضه پیشی میگیرد؛ اما در شرایطی مشابه آنچه در تابستان ۱۴۰۲ اتفاق افتاد و تولید از تقاضا بیشتر بود، عملاً سازوکار فعلی بورس کالا نمیتواند، بستر مناسبی برای خرید و فروش باشد.
به گزارش فولادبان، محمدجواد حقیقتخواه، کارشناس اقتصادی با اشاره به عرضه محصولات در بورس کالا گفت: بورس کالا بستر مناسبی برای عرضه و تقاضای کالاهای صنعتی به حساب میآید؛ اما نقایصی دارد که باعث میشود هیچگاه نتوانیم به آن لفظ بازار را اطلاق کنیم.
این کارشناس اقتصادی در بیان انتقاد خود به تعیین قیمت پایه گفت: در تابستان گذشته، در همه کالاهای صنعتی ما نظیر سیمان، آلومینیوم، مس و محصولات فولادی عمدتاً عرضهها از تقاضا بیشتر بود. در چنین شرایطی طبیعی است که قیمتها کاهشی شود، اما ساز و کار اشتباه قیمت پایه از کاهش قیمت محصولات جلوگیری میکند.
بورس کالا نقش بازار ندارد
وی افزود: برای مثال در کالای میلگرد متوسط که یک عنصر مهم در ساخت و ساز است. در یک ماه میزان عرضه ۹۴۰ هزار تن بوده؛ اما تقاضای برای مثال در کالای میلگرد متوسط که یک عنصر مهم در ساخت و ساز است. در یک ماه میزان عرضه ۹۴۰ هزار تن بوده اما تقاضای موثر به ۲۰۰ هزار تن نمیرسد، در چنین شرایطی قیمت باید کاهشی شود که با وجود تعیین قیمت پایه ارزش محصول کمتر از قیمت پایه نمیشود و عملاً صنایع با موجودی انبار مواجه میشوند.
حقیقتخواه تصریح کرد: ساز و کار تعیین قیمت پایه بر مبنای یک محصول آن هم با اتکا به شرایط بازار جهانی است؛ اما طبیعی است که عرضه و تقاضا در کشور ما متفاوت باشد و باید قیمت پایه بر اساس عرضه و تقاضای ایران تعیین شود.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در واقع بورس کالای ما بازاری برای تعیین قیمت در شرایطی است که تقاضا از عرضه پیشی میگیرد و در شرایطی مشابه آنچه در تابستان امسال اتفاق افتاد و تولید از تقاضا بیشتر بود عملاً بورس کالا نمیتواند، بستر مناسبی برای خرید و فروش باشد.
وی تاکید کرد: ساز و کار مناقصه و کاهش قیمت نسبت به قیمت تعیین شده و پایه در بورس کالا طرحریزی شده است و باید در شرایطی مشابه تابستان ۱۴۰۲ به سمت استفاده از ساز و کار مناقصه هم پیش برویم.
کاهش تورم با اصلاح ساز و کار بورس کالا
این کارشناس اقتصادی با اشاره به کاهش تورم تولید کننده گفت: شرایط باید به سمتی پیش برود که در صورت افزایش مازاد عرضه نسبت به تقاضا کاهش قیمت هم داشته باشیم و از این طریق ابزاری برای کنترل تورم ایجاد شود.
از سوی دیگر، بر اساس اطلاعات سامانه بورس کالا در دوره تابستان ۱۴۰۲ محصولات صنعتی نظیر بلوم و بیلت فولادی، شمش فولاد، میلگرد و تیرآهن، کنسانتره آهن، مفتول مسی، مفتول آلومینیوم و سایر محصولات صنعتی با افزایش تولید نسبت به تقاضا مواجه شدند؛ اما قیمت این محصولات با توجه به پیشی گرفتن عرضه از تقاضا کاهش قابل توجهی در پیش نگرفت.