دست پنهان فولادسازان بزرگ در تصمیم‌های بورس کالا

محمدرضا هوشمند در گفتگو با فولادبان در رابطه با ریشه رانت در زنجیره فولاد و ساماندهی آن گفت: مسئله رانت در کشور به تفاوت نرخ فروش داخلی و خارجی کشور بازمی‌گردد. بسیاری از تولیدکنندگان صادرات دارند، اما دسته‌ای دیگر در این حوزه فعالیت ندارند. صادرکنندگانی که در زنجیره فولاد فعالیت دارند، تولیدکنندگان بزرگ کشور محسوب می‌شوند.

وی در ادامه تصریح کرد: برخی از این تولیدکنندگان در زنجیره فولاد سرمایه‌گذاری کرده‌اند و تعادل بازار را با توجه به سیاست‌هایی که به نفع خودشان بوده است، تغییر داده‌اند. به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگی که در حوزه معدن فعالیت داشتند، در حال حاضر، دارای زنجیره فولاد هستند و در تمامی مبادی کلیه حلقه‌های زنجیره فولاد تأثیرگذار هستند و یا سهامدار هستند و در مسائل دیگر که وظیفه اصلی آن‌ها نیست تأثیرگذار هستند.

این فعال صنعت فولاد با اشاره به اینکه برخی از شرکت‌های بزرگ فولادسازی کشور بین 25 تا 28 میلیون تن از تولید فولاد را تشکیل می‌دهند، افزود: فعالیت گسترده این واحدهای فولادسازی باعث شده است تا بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها تحت تأثیر قرار گیرند و درخواست‌هایی که این واحدهای تولیدی برای خرید دارند، درخواست‌های قدرتمندی است که قدرت چانه‌زنی آن‌ها را بالا می‌برد.

هوشمند تأکید کرد: شرکت‌های بزرگ فولادی در حال حاضر سهامدار بورس کالا هستند که گاهی اوقات از رانت سهامداری خود استفاده می‌کنند و با توجه به اینکه بازار صادراتی را در دست دارند، با قیمت دیگری مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری می‌کنند و در نهایت، هم در تهیه مواد اولیه و هم در صادرات، سودآوری خواهند داشت که متأسفانه، در بین شرکت‌های کوچک مانند تولیدکنندگان شمش القایی که رانتی ندارند، چند قیمتی به وجود می‌آید.

وی ادامه داد: به نظر من، در چند سال اخیر، از این طریق به شرکت‌های کوچک تولیدکننده فولاد ظلم‌های متعددی شده است که باعث شده است با قیمت متفاوت و ضرایب متفاوت مواد اولیه خود را خریداری کنند و نمی‌توانستند در بازارهای صادراتی حضور داشته باشند. به همین دلیل، رانت زیادی در زنجیره فولاد به وجود آمد و باعث سودآوری شرکت‌های بزرگ ما شد.

این فعال صنعت فولاد درباره ساماندهی شرایط رانت در زنجیره فولاد کشور گفت: ابتدا باید وظایف هر ساختار زنجیره مشخص شود و بتوانیم شفافیت در بورس اعمال کنیم و در نهایت، تعهدات کارخانجات بدون توجه به بزرگ و کوچک بودن آن‌ها متفاوت از هم نباشد تا بتوانند در یک مسیر این زنجیره را تکمیل کنند و تعارض منافع در زنجیره وجود نداشته باشد.