آینده قیمت دلار قابل پیش‌بینی نیست/ تعیین نرخ ارز در اختیار دولت است  

به گزارش فولادبان؛ در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال 2018 به این سو و با خروج آمریکا از برجام و اعمال سیاست‌های فشار حداکثری، صادرات نفت ایران کاهش شدیدی داشته و به تبع آن درآمدهای ارزی دولت نیز به شدت کم شده است. به رغم این مساله، برآوردها نشان می‌دهد که درآمد ریالی دولت‌های یازدهم و دوازدهم در طول نزدیک به هشت سال فعالیت خود در مقایسه با دوره زمامداری محمود احمدی‌نژاد افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است؛ چراکه دولت روحانی با افزایش مداوم نرخ تسعیر ارز در لوایح بودجه سالانه، درآمد ریالی خود از منابع حاصل از صادرات نفت را به شدت افزایش داده و با افزایش نرخ تسعیر ارز، توانسته چند برابر دولت قبل، درآمد ریالی کسب کند.

در این شرایط بخصوص با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران و بلاتکلیف ماندن مسائلی مانند برجام و FATF سوال اصلی فعالان بازار فولاد و سایر بازارهای وابسته به ارز این است که در سال 1400 قیمت دلار به چه سمت و سویی میل خواهد کرد؟

محمدرضا جهان بیگلری، اقتصاددان و عضو اتاق بازرگانی ایران اما مواجهه با این سوال فولادبان پاسخ جالبی داد و به خبرنگار ما گفت: کارشناسان اقتصادی هیچ‌گاه نمی‌توانند قیمت دلار را به درستی پیش‌بینی کنند، زیرا تعیین نرخ ارز تماما در اختیار دولت است و بارها از سوی مقامات دولتی از جمله معاون اول رئیس‌جمهور هم تاکید شده که دولت در برخی موارد با ایجاد نوسانات ارزی کسری بودجه خود را جبران می‌کند؛ بنابراین آینده قیمت دلار قابل پیش‌بینی نیست، چون نرخ ارز در کشور ما براساس تعامل بین عرضه وتقاضا تعیین نمی‌شود.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر تاثیر ویژه شرایط سیاسی و بین‌المللی بر نرخ ارز در ایران تصریح کرد: در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم که دولت گاهی با موج‌سواری بر وقایع بین‌المللی، قیمت ارز را بالا می‌برد و با استناد به این نوسانات تلاش می‌کند اتمسفر افزایش قیمت‌ها را به جو روانی موجود در جامعه پیوند دهد، در صورتی که تمام منابع ارزی در اختیار دولت است.

وی دولت را بزرگترین بنگاه‌دار اقتصادی خواند و تاکید کرد: هزینه‌های سربار دولت از ابتدای انقلاب زیاد بوده است و همیشه دولت‌ها این هزینه‌ها را از طریق فروش نفت و بازارهای ارزی تامین کرده‌اند؛ به نحوی که در تمام دولت‌های گذشته شاهد شیب افزایشی قیمت دلار با درجات مختلف بوده‌ایم.

جهان بیگلری در همین راستا ادامه داد: در دولت آقای خاتمی افزایش قیمت ارز به بهانه سرمایه‌گذاری روی صادرات اتفاق افتاد و در دوره آقای احمدی‌نژاد نیز قیمت‌ها به واسطه تحریم‌ها و کسری بودجه دولت بالا رفت. در دولت آقای روحانی نیز اداره کشور با افزایش قیمت ارز و از جیب مردم انجام شده، به‌گونه ای که دلار 3300 تومانی آخرین روزهای دولت احمدی نژاد، اکنون به حدود 25 هزار تومان رسیده است که افزایش بی‌سابقه 657 درصدی را در هفت سال و نیم گذشته نشان می‌دهد.

این عضو اتاق بازرگانی بیشترین میزان افزایش نرخ ارز تا پیش از دولت دوازدهم را مربوط به دولت دوم احمدی‌نژاد دانست و گفت: در آن دوره افزایش 170 درصدی نرخ ارز برای جبران کسری بودجه دولت که از تحریم‌ها ناشی می‌شد، اتفاق افتاد، ولی در دولت آقای روحانی جبران کسری بودجه دولت صرفا از جیب مردم انجام شده و تنها گزینه انتخابی دولت فعلی برای جبران کسری بودجه خود، جذب سرمایه‌های مردم به بورس و افزایش قیمت ارز بوده است.

وی درباره تاثیر به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی در سال 1400 بر قیمت ارز توضیح داد: برجام از اول هم قراردادی نبود که بتواند اقتصاد کشور را پویا کند، بلکه توافقی بود که به واسطه آن می‌خواستند ایران را محدود کنند و پس از آن، با برداشتن گام‌های بعدی، به ایران امتیازاتی از جمله فروش نفت و کاهش تحریم‌ها را بازگردانند.

جهان بیگلری در ادامه بیان کرد: بنابراین امروز هم اگر قرار است دوباره همان برجام احیا شود، طبیعتا شرایط اقتصادی کشور تغییر چندان نمی‌کند؛ ولی اگر در قرارداد جدید طرف غربی حاضر به رفع واقعی تحریم‌ها شود و کشور بتواند نفت خود را بی‌واسطه به فروش برساند و اقتصاد ایران پویا شود، دولت خیلی زود خواهد توانست نرخ ارز را به همان قیمتی که تحویل گرفته است، برگرداند؛ هرچند مسئولان این دولت چنین کاری انجام نخواهند داد.

این اقتصاددان در پایان به طرح حذف چهار صفر از پول ملی نیز اشاره کرد و اظهار داشت: اکنون دولت به واسطه طرح حذف چهار صفر از پول ملی تلاش می‌کند پشتوانه اقتصادی خود را تثبیت کند و می‌خواهد با نگه داشتن قیمت دلار در حدود 25 هزار تومان این کار را انجام دهد. من دو سال قبل هم گفته بودم که دولت اگر می‌خواهد چهار صفر را از پول ملی حذف کند، باید نرخ ارز را به 25 هزار تومان برساند، چون در غیر این صورت تقاضا برای دریافت ارز بالا خواهد رفت و این موضوع  برای اقتصاد کشور خطرناک است.