تغییر رویه بورس کالا، بیش از تغییر ضرایب بر قیمت فولاد اثر می‌گذارد

به گزارش فولادبان؛ سه روز پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه ستاد تنظیم بازار دستور تغییر ضریب اثرگذاری قیمت محصولات صادراتی منطقه CIS از ۸۰ به ۷۰ درصد در تعیین نرخ پایه محصولات فولادی در بورس کالا را صادر کرد و در این جلسه از معاونت امور معادن و صنایع معدنی خواست تا این تصمیم شبانه را تا ۶ صبح برای بورس کالا ارسال کند تا در صورت عملیاتی نشدن این دستور، دستگاه‌های نظارتی وارد ماجرا شوند. اما این تصمیم وزیر صمت در دو روز گذشته در معاملات شمش و مقاطع طویل در بورس کالا اجرایی نشد و شب گذشته نیز در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما، شاهد اختلافات شدید معاون عملیات و بازاریابی بورس کالا و معاون معدنی وزارت صمت درباره این موضوع بودیم.

نکته مهم این مسائل برای بازار فولاد کشور اما اینجاست که تغییر این ضرایب قیمتی می‌تواند تأثیر زیادی روی نرخ محصولات فولادی در بورس کالا و بازار آزاد بگذارد؛ به نحوی که به گفته موافقان تصمیم وزیر صمت، اگر این تصمیم اجرایی شود، شاهد کاهش قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی و در نتیجه ایجاد تعادل در بازار آهن خواهیم بود. ولی به گفته مخالفان این تصمیم، اجرای آن می‌تواند رانت کلانی را بر اثر ایجاد فاصله شدید بین نرخ‌های بازار داخلی با قیمت‌های جهانی به پایین‌دست زنجیره منتقل کند و حتی می‌تواند قاچاق محصولات فولادی کشور را نیز به همراه داشته باشد.

در این میان براساس صحبت‌های شب گذشته معاون بورس کالا درباره این که تولیدکنندگان محصولات فولادی مخیر هستند که در هفته پیش‌رو به انتخاب خود، محصولاتشان را با قیمت پایه‌ای بر مبنای ضریب 70 یا 80 درصد نرخ محصولات صادراتی منطقه CIS عرضه کنند، با توجه به عدم استقبال شدید از عرضه‌های این هفته شمش و بخصوص مقاطع طویل فولادی در بورس کالا و جو نزولی حاکم‌شده بر بازار آزاد، به نظر می‌رسد در هفته آینده بیشتر تولیدکنندگان اجناس خود را با ضریب 70 درصدی به بورس کالا بیاورند. فولادبان به سراغ کارشناسان و فعالان زنجیره فولاد کشور رفته است تا نظر آنها را نسبت به این اختلافات جویا شود.

مهرداد اکبریان، رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران در این‌باره با اشاره به انتقادات وارده به شرکت بورس کالا به خبرنگار ما گفت: نقدهایی که به بورس کالا وارد است، از مساله اختلافات اخیر بر سر تعیین ضریب 70 یا 80 درصدی فراتر است و به دلیل ایراداتی که از جانب تشکل‌های معدنی، فولادی‌ها و حتی سیاستگذاران دولتی از نحوه عملکرد بورس کالا گرفته می‌شود، باید گفت این شرکت اگر می‌خواهد در فضای صنعت باقی بماند و معاملات را جهت‌دهی و قیمت‌گذاری کند، باید در ساختار خود پوست‌اندازی کند تا معاملات سالم در آن انجام بگیرد؛ ولی متاسفانه بورس کالا علاقمند است که روال سابق خود را داشته باشد و اگر این روند ادامه پیدا کند، تاثیرگذاری منفی این مساله بر بازار فولاد کشور فراتر از موضوع تغییر ضرایب خواهد بود.

وی با تاکید بر این که تغییر ضریب تعیین قیمت پایه محصولات فولادی در بورس کالا نقش مهمی در نرخ این محصولات ندارد، عنوان کرد: به طور خلاصه می‌توان گفت با تغییر ضریب از 80 به 70 درصد، تغییری مهم در قیمت فولاد ایجاد نخواهد شد و اگر هم در روزهای آینده تغییری مثبت یا منفی را در بازار ببینیم، این اتفاق به دلیل صحبت‌هایی است که عرضه‌کنندگان محصولات فولادی در پشت پرده باهم انجام می‌دهند و ممکن است آنها با یکدیگر به توافق خاصی برسند.

اکبریان در بخش دیگری از صبحت‌هایش روی این نکته دست گذاشت که در بحث عرضه محصولات فولادی در بورس کالا، حجم بالای عرضه این محصولات می‌تواند نقش مهمی در کاهش قیمت آنها داشته باشد. رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران البته در ادامه تاکید کرد: باید توجه داشت که فقط میزان عرضه در این زمینه مهم نیست و این که هر محصول چه زمانی عرضه شود، تاریخ تحویل و دوره‌های زمانی عرضه چندروزه باشد، بازار را اشباع کنند یا آن را برای مدتی تشنه بگذراند، عرضه‌ها در شرایط عادی باشد یا زمانی که هیجانات بر بازار حاکم است؛ همه این مسائل می‌تواند بر قیمت محصولات فولادی موثر باشد.

وی در ادامه تصریح کرد: البته علاوه بر این مسائل، تمهیداتی که خود بورس کالا هم برای عرضه محصولات فولادی در نظر می‌گیرد، تاثیر مهمی روی نرخ فولاد دارد؛ به نحوی که اگر طیف گسترده‌تری از خریداران و فروشندگان بتوانند در بورس کالا حضور پیدا کنند، قطعا رقابت‌های سالم‌تری شکل می‌گیرد، اما اگر شرایط به گونه‌ای باشد که بخشی از فعالان زنجیره فولاد بتوانند بیایند و بخش دیگری بنا به دستورالعمل‌های بورس نتوانند در این بازار حضور پیدا کنند، یا این که کسانی در بورس کالا معامله کنند که ربطی به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان حقیقی فولاد نداشته باشند، این اتفاقات می‌تواند شرایط بازار را برهم بزند.

اکبریان در ادامه به موضوع عرضه سنگ آهن در بورس کالا نیز اشاره کرد و گفت: بحث عرضه سنگ آهن در بورس کالا، موضوعی تک‌پارامتری نیست، بلکه به عوامل متعددی بستگی دارد و در حال حاضر هم قیمت پایه تنها بحث تاثیرگذار بر عرضه سنگ آهن نخواهد بود که بگوییم تعیین ضریب  70 یا 80 درصد نرخ‌های جهانی چه تاثیری روی قیمت این ماده اولیه می‌گذارد، چراکه مهمتر از این مسائل رفتارعرضه‌کنندگان و مشتریان است؛ زیرا به فرض اگر ضریب قیمت از  80 به 70 درصد تغییر کند، این تغییر در مقایسه با نحوه و میزان عرضه و دوره‌های زمانی که برای عرضه در بورس کالا در نظر گرفته می‌شود، از اهمیت کمتری برخوردار است، چراکه اگر این عوامل  از تعادل خارج شوند، بازار دچار خسران خواهد شد.

رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران در پایان تاکید کرد: همیشه باید توجه داشت که در بازار فولاد کشور به جز ظواهر بازار، مسائلی هم در پشت پرده وجود دارد که به عنوان تبانی قلمداد می‌شود و در قیمت‌گذاری‌ها اثرگذارتر است؛ حال اگر این تبانی‌ها مثبت باشد و نه در جهت متشنج کردن فضا، بازار فولاد ثبات پیدا می‌کند؛ بنابراین اهمیت این مسائل از تغییر ضرایب قیمتی از 80 به 70 درصد بیشتر تلقی می‌شود.