بر اساس آخرین نظرسنجی S&P Global Platts درباره چشمانداز قیمت سنگ آهن، انتظار میرود قیمتهای بالای بازار سنگ آهن در ماههای اخیر تا سهماهه اول سال 2021 نیز ادامه داشته باشد که علت اصلی این مساله نیز رشد تولید فولاد چین است.
به گزارش فولادبان و به نقل از موسسه اطلاعات اقتصادی S&P Global؛ Platts طی روزهای 7 تا 11 دسامبر از 30 شرکت متشکل از کارخانههای چینی، بازرگانان داخلی و بینالمللی و شرکتهای معدنی برای بررسی چشمانداز بازار سنگ آهن نظرسنجی کرد.
نظرسنجی پلاتس از تحلیلگران نشان میدهد که حدود 62 درصد از شرکتکنندگان معتقدند که قیمت سنگ آهن در سهماهه اول 2021 بالاتر از 120 دلار در تن تحویل cfr بنادر شمالی چین باقی خواهد ماند، 26 درصد آنها هم به محدوده 110 تا 120 دلار برای قیمت سنگ آهن اعتقاد دارند.
بیش از یکسوم پاسخدهندگان اعتقاد داشتند که میزان نیاز آنها به سنگ آهن در سهماهه اول 2021 افزایش مییابد، در حالی که 42 درصد فکر میکنند که سطح نیازشان در سطحی مانند سهماهه فعلی یعنی اکتبر تا دسامبر باقی خواهد ماند. در این شرایط فقط 23 درصد پیشبینی کاهش نیاز سنگ آهن در سهماهه اول 2021 را دارند.
قیمت سنگ آهن از ابتدای ماه نوامبر تا کنون 30 درصد افزایش یافته است و در 11 دسامبر به بالاترین سطح هفتساله یعنی 160.70 دلار در تن تحولی cfr بنادر شمالی چین رسید و البته در یک هفته گذشته تا حدود 152 دلار در هر تن افت کرده است.
حدود 52 درصد از پاسخدهندگان توسعه بخش زیرساخت را عامل اصلی مصرف فولاد در سهماهه اول 2021 میدانند و تنها 16 درصد بخش املاک را عامل رشد قیمت سنگ آهن میدانند. برای اولین بار از زمان شروع نظرسنجیهای پلاتس از اواخر سال 2019، تعداد قابل توجهی (32 درصد) از پاسخدهندگان گفتهاند که تولید نقش بیشتری در تقاضا در سال 2021 بازی میکند.
دولت مرکزی چین سعی کرده است با افزایش شرایط اعتباری، رشد قیمت مسکن را مهار کند. به همین ترتیب، انتظار میرود رشد بخش مسکن در سال 2021 ناخوشایند باشد. تولید فولاد در ماههای اخیر در چین به شدت بهبود یافته است و زنجیرههای تأمین جهانی دوباره احیا شدهاند و این امر به ازسرگیری صادرات چین کمک میکند.
با توجه به بهبود در سایر بازارهای وابسته به فولاد، صادرات محصولات فولادی نهایی چین در سال آینده افزایش مییابد. اکثر شرکتکنندگان در نظر سنجی، میزان صادرات فولاد چین را در سال 2021 بین 60 تا 80 میلیون تن را برآورد کردهاند، در حالی که تنها 12 درصد آنها بالاتر از این سطح را تخمین زدند. امسال چین به دنبال صادرات حدود 54 میلیون تن فولاد است، در حالی که در سال 2019 این رقم 75 میلیون تن بود.
شایان ذکر است که سهماهه اول هر سال شامل تعطیلات سال جدید، در چین بازارها حداقل برای دو هفته تعطیل میشوند. سهماهه اول 2021 همچنین دورهای است که شرایط نامساعد جوی بر فعالیت سنگ آهن در استرالیا و برزیل تأثیر میگذارد و درنتیجه این کشورها حجم صادرات کمتری دارند.
دشواری پیشبینی قیمت سنگ آهن
با این حال، کارشناسان پلاتس معتقدند پیشبینی قیمت کالاها حتی در بهترین زمانها یک کار دشوار است. یعنی حتی پیشرفتهترین مدلهای عرضه و تقاضا هم نمیتواند همه مسائل و وقایع محتمل را درست پیشبینی کند. این موارد میتواند شامل حوادث آبوهوایی و عوامل محیطی، بلایا، تغییرات سیاستهای دولت (بهویژه در چین) یا یک همهگیر جهانی باشد.
مسلماً همیشه یک عنصر گوی بلوری در پیشبینی قیمت وجود دارد؛ اما در مورد سنگ آهن بهعنوان ماده اولیه تولید فولاد، تحلیلگران، مشاوران و کارشناسان صنعت و اغلب خود فعالان بازار، دائماً چشمانداز قیمت را اشتباه میگیرند.
مثلاً در ماه مه 2008 برخی تحلیلگران اعتقاد داشتند که ظرف چند سال عرضه مازاد در بازار فولاد ایجاد خواهد شد. افزایش تولید استرالیا و برزیل، همراه با میلیونها تن ظرفیت جدید از آفریقا، بازار را اشباع خواهد کرد؛ از سوی دیگر قراضه آهن به طور فزایندهای جای سنگ آهن را میگیرد و قیمتها به سطح پایین تاریخی خود بازمیگردند.
در آن مقطع قیمت شاخص قیمت سنگ آهن عیار 62 درصد برابر با 160.70 دلار در تن تحویل cfr بنادر شمالی چین بود که نرخ آن 70 درصد بیشتر از سال قبلی بود.
در آن زمان اجماع وجود داشت که قیمت سنگ آهن طی سالهای آینده به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت. اکثر تحلیلگران میگفتند که طی چهار سال آینده هر سال تقریباً 5 تا 10 دلار قیمت سنگ آهن کاهش مییابد و به طور متوسط در سال 2021 به 95 دلار، در سال 2022 به 85 دلار، در سال 2023 به 75 دلار و در سال 2024 به 70 دلار میرسد.
در شرایط فعلی، Platts پیشبینی رسمی قیمت سنگ آهن را ارائه نمیدهد؛ اما بر اساس مشاهده نزدیک 13 ساله بازار به نظر میرسد پیشبینیهای بیش از حد منفی در مورد قیمت سنگ آهن در میانمدت ممکن است اشتباه باشد.
در مرحله اول و مهمتر از همه، پیشبینیکنندگان به طور روزمره میزان مازاد عرضه سنگ آهن را بیش از حد واقعی تخمین میزنند. بنابراین، به سختی میتوان فهمید که صدها میلیون تن عرضه جدید سنگ آهن طی چند سال آینده و در برخی پیشبینیها از کجا میآید. البته در پروژههای استرالیای غربی امکان افزایش عرضه سنگ آهن وجود دارد، اما ظرفیت برنامهریزیشده و تولید واقعی دو شاخص متفاوت هستند.
ضمن این که میزان تولید فولاد خام چین را نباید دستکم گرفت. زمانی که ریو تینتو و BHP چند سال پیش این نظر را مطرح کردند که چین طی سالهای 202 تا 2025 بالغ بر یک میلیارد تن فولاد خام تولید خواهد کرد، بسیاری درباره وقوع این برآورد، تردید داشتند. حتی در مقطعی به نظر میرسید که تولید فولاد چین از سال 2014 روند نزولی هم به خود بگیرد و این دیدگاه وجود داشت که مصرف و تولید فولاد چین به اوج رسیده است.
اما همه آن تحلیلها اشتباه بود و در عوض، اوضاع در سال 2016 دوباره به اوج خود رسید، به نحوی که به دلیل کاهش ظرفیت و رونق ساختوساز ملک در چین، صنعت فولاد در این کشور دوباره رونق گرفت. سود بالا باعث ایجاد انگیزه در کارخانههای چینی برای ایجاد ظرفیت جدید و افزایش تولید شد. در سال 2019، چین 996 میلیون تن فولاد خام تولید کرد و امسال رکورد 1 میلیارد تن آن شکسته خواهد شد.
همانطور که مشخص شد، ریو تینتو و BHP بیش از حد در پیشبینیهای خود درباره زمان رسیدن تولید فولاد چین به یک میلیارد تن تأخیر داشتند. پلاتس انتظار دارد تولید فولاد چین در طی دو سال آینده به رشد 1 تا 2 درصدی برسد. بنابراین به نظر میرسد طرف تقاضا برای سنگ آهن بسیار قوی باقی خواهد ماند و البته این تقاضا فقط از طرف چین نخواهد بود.