شوک سقوط آزاد ارز در 24 ساعت/ آیا کاهش نرخ دلار ادامه‌دار است؟

به گزارش فولادبان، یکی از محرک‌های افزایش نرخ ارز که انتخابات آمریکا بود، در حال انقضا است. با عبور از انتخابات آمریکا حداقل تا بهمن‌ماه و تحلیف دولت جدید آمریکا شوک روانی جدی برای بازار ارز در راه نخواهد بود. پس از رکوردهای نگران‌کننده بازار ارز در ماه‌های اخیر، در روزهای اخیر قیمت دلار کمی رو به کاهش گذاشته و تحلیل‌های زیادی در این رابطه مطرح شده است، ولی پیش از اینکه این موضوع مورد بررسی قرار گیرد باید برخی دلایل افزایشی شدن آن در ماه‌های اخیر مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به ذخایر قابل توجه اسکناس ارز بانک مرکزی به نظر می‌رسد دلیل گرانی چندماهه ارز ناشی از مشکلات در انجام حواله‌های ارزی به دلیل برخی محدودیت‌های کرونا و تحریم‌ها بوده است. البته برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از بازیگری دلالان در بازارهایی مانند سلیمانیه و هرات در بازارهای فردایی بود. همچنین در ماه‌های اخیر به دلیل شرطی شدن اقتصاد ایران به تحولات بیرونی خصوصا انتخابات آمریکا قیمت ارز هم از این موضوع تاثیر پذیرفته و صعودی شده بود.

قیمت دلار با عبور از سطح ۳۰ هزار تومان به آخرین رشدش رسیده بود. دلار ۳۰ هزار تومانی برای واردکنندگان جذابیتی نداشت چون واردات کالا با این قیمت آنقدر گران بار می‌آید که تقریبا هیچ تقاضایی در داخل نخواهد داشت. در چنین شرایطی اگرچه بازار ارز، حجم مبادله زیادی را به خود می‌دید ولی رشدش کمتر از قبل شده بود. همین واقعیت، فعالان بازار را به واهمه انداخت که دوران بازدهی بالای این دارایی به پایان رسیده است. همچنین یکی از محرک‌های افزایش نرخ ارز که انتخابات آمریکا بود، در حال انقضا است. با عبور از انتخابات آمریکا حداقل تا بهمن‌ماه و تحلیف دولت جدید آمریکا شوک روانی جدی برای بازار ارز در راه نخواهد بود.

علیرضا کدیور، کارشناس بازار ارز در این باره می‌گوید:  احتمالا عرضه ارز از سوی بانک مرکزی مهم‌ترین اهرم فشار بر قیمت‌ها بوده است. همچنین شایعاتی در فضای مجازی وجود دارد مبنی بر اینکه بانک مرکزی به دنبال حذف بازار نیمایی است، این نیز ممکن است دخیل باشد. همچنین باید توجه داشت که دلار محدوده ۲۷ هزار تا ۳۲ هزار تومان را خیلی سریع طی کرد. از این رو اصلاح بازار نیز می‌تواند بخشی از کاهش قیمت‌های اخیر را توجیه کند.  با این حال بازار نمی‌تواند به طور واقعی نسبت به نرخ‌های کنونی کاهش بیشتری بیابد. حتی اگر بایدن نیز به عنوان رییس جمهور انتخاب شود به طور روانی نهایت ۱۰ تا ۱۵ درصد از نرخ‌های کنونی دلار (۲۸ هزار تومان) عقب‌نشینی خواهد کرد.

محمدرضاجهان بیگلری ارز کارشناسان بازار ارز در گفتگو با فولادبان انگشت روی سناریو از پیش طراحی شده دولت می گذارد و مدعی است ارز یک کالای انحصاری متعلق به دولت است که می‌تواند برای تنظیم بازار و قیمت آن هم به عهده دولت است. هر زمانی دولت احساس کند که کشور نیاز به تأمین بودجه دارد، نرخ آن را بالا می‌برد و پس از فروش رفتن ارزها و تأمین بودجه کشور، قیمت آن را کاهش می‌دهد.

بیگلری معتقد است دولت به عنوان بزرگترین بنگاه‌دار نیاز به منبع مالی برای تأمین هزینه‌های خود دارد و این هزینه‌ها مدتی از طریق بورس و حالا، از طریق بازار ارز تأمین می‌شوند که راحت‌ترین بازار برای تأمین به حساب می‌آید. دولت 77 میلیون دلار متشکل ارزی در بازار عرضه کرده است اما تنها 1.7 میلیون دلار از آن به فروش می‌رسد که نشان می‌دهد تقاضایی در بازار وجود ندارد و این عرضه و تقاضا نیست که قیمت دلار را افزایش داده است.

فارغ از علل رشد و کاهش ارز باید دید آیا امروز هم روند اصلاح ادامه پیدا می‌کند یا بازار به سمت تثبیت ارز حرکت خواهد کرد، چیزی که واضح است اتفاقات اخیر در ید بازارساز و بانک مرکزی نبوده و بیشتر به پیش خور کردن انتظارات تورمی انتخابات آمریکا برمی‌گردد، اما این که ارز به 20 هزار تومان برسد بسیار دور از ذهن است چون با واقعیت های اقتصاد همخوانی ندارد همنطورکه دلار 33 هزار تومانی نداشت. به نظر می‌رسد تا انتخابات آمریکا قیمت حوالی کانال 25 تا 27 هزار تومان باقی بماند و بسته به نتایج انتخابات آمریکا یک شوک محدود مثبت یا منفی را تجربه کند.