تحولات این روزهای بازار ارز بیانگر استفاده بانک مرکزی از روش سنتی تزریق اسکناس برای کنترل بازار ارز حکایت دارد اما در کارآمدی این روش تردیدهای جدی وجود دارد.
به گزارش فولادبان؛ از دوم شهریور موج جدید نوسانات قیمت ارز شروع شده و دلار تا دیروز به 25 هزار و 100 تومان رسیده است، نرخ سنا در این بین با بازار آزاد فاصله گرفته و باعث شده مردم برای سود حدود چهارمیلیونی خرید دلار سنا جلوی صرافی ها صف بشکند؛ نرخ نیما هم که با سیاست خاموش تک نرخی کردن ارز به نرخ سنا نزدیک شده که بیشترین تاثیر روی صنعت و مواد اولیه داشته است، این اقدام پس ازآن صورت گرفت که تهدیدات قوه قضاییه و دولت برای بازگشت ارز حاصل از صادرات کارگر نیفتاد و به ناچار برای افزایش انگیزه بازگشت ارز حاصل از صادرات قیمت ارز نیما را بالا بردند.
رییس کل بانک مرکزی در واکنش به نوسانات بازار در صفحه شخصیش نوشته چند روز اخیر در سایه التهابات ایجادشده دربرخی بازارها، شاهد نوسان نرخ ارز روز سهشنبه فاصله نرخ صرافیها و بازار غیررسمی موجب آربیتراژ در این بازار و طبعاً فعالیت گسترده سفتهبازان شد.
همتی همچنین درباره سیاست ارزی بانک مرکزی برای جلوگیری از سفتهبازی گفته است: در دوسال گذشته سیاست بانک مرکزی، حضور در حاشیه بازار برای جلوگیری از سفتهبازی بوده است، این امر موجب کاهش نوسانات و ثبات بازار و تعدیل تدریجی نرخ ارز بوده است، این سیاست را از روز چهارشنبه نیز با قدرت ادامه خواهیم داد.
روز دوشنبه هم بانک مرکزی در اطلاعیه ای اعلام کرد بازار اسکناس توسط بازارساز در حال اشباع شدن است و به نظر میرسد بازارساز با این اقدام دست دلالان را از بازار کوتاه کرده است و تأمین نیازهای ارزی متقاضیان واقعی توسط نظام بانکی و شبکه صرافیهای مجاز به نرخ بازار و براساس عوامل بنیادین ادامه خواهد داشت. در خبر نیاز روزانه اسکناس بازار بین 5 تا هشت میلیون تومان برآورد شد.
این خبرها نشان می دهد بانک مرکزی برای کنترل بازار به دو روش کنترل جو روانی بازار با تزریق خبرهای حمایتی و تزریق اسکناس برای کنترل بازار نقدی روی آورده است، در خصوص بازار نیما هم بانک مرکزی سرکیسه را شل کرده و در ابتدای این هفته ۲۲۰میلیون درهم در بازار نیما با میانگین نرخ ۵،۶۹۰ تومان توسط بازارساز تزریق شده است.
بررسی روند بازار نشان می دهد که هر بار بازار نوسان کرده قیمت ها مثلا از 16 هزارتومان تا 20 هزار تومان بالا رفته بانک مرکزی دخالت کرده و در نهایت روی 18 هزار تومان قیمت تثبیت شده؛ یعنی به طور میانگین از سال گذشته در هر دور از نوسان ما تثبیت دلار را برای مدت کوتاهی با دو تا سه هزار تومان افزایش نسبت به ابتدای آغاز موج نوسان داشتیم؛ اما نکته در خور توجه کاهش مدت دوران تثبیت بازار ارز است؛ یعنی از سال گذشته بعد از دخالت سنگین بانک مرکزی بازار تا دو تا سه ماه ارام بود اما حالا این زمان به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است؛ معنای دیگر این روند این است که به مرور زمان ابزارهای بانک مرکزی یعنی تزریق اسکناس و تامین ارز نیما کم قدرت تر شده اند و بازار به آن واکنش کمتری نشان می دهد. البته بخشی از این موضوع به کاهش منابع ارزی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز بر می گردد هرچند تجربه این روزها ترکیه هم ثابت کرد با ارز پاشی نمی توان ارزش پول ملی را حفظ کرد و برای این امر باید شاخص های کلان اقتصاد دچار تغییرات مثبت شود.
در پایان باید گفت با خط و نشان جدید بانک مرکزی و تزریق ارز به نظر می رسد در روزهای آینده نوسانات ارزی کاهش پیدا کند اما قطعا این روند پایدار نخواهد بود و شاید مهمترین راهکاری که باید بانک مرکزی و البته کل دولت بر آن تمرکز کند بهبود بازار حواله باشد تا بخشی از فشار بر بازار ارز کاسته شود.