صنعت فولاد با توجه به جایگاه ویژه و اهمیت بالایی که دارد به عنوان مادر صنایع شناخته می شود. اهمیت فولاد تا حدی بالا است که یکی از شاخص های تعیین پیشرفت و توسعه کشور ها، میزان تولید و مصرف آن ها است. در حال حاضر ایران در میان کشور های تولید کننده فولاد از جایگاه خوبی برخوردار بوده و بر اساس گزارش های اتحادیه جهانی فولاد، در دنیا رتبه دهم را کسب کرده است. در این مقاله قصد داریم به معرفی غول های فولاد ایران که بزرگترین کارخانه های فولاد ایران هستند بپردازیم و نگاهی به وضعیت کنونی تولید و صادرات فولاد و آینده این صنعت در کشورمان ایران بیندازیم.
بر اساس رده بندی انجمن جهانی فولاد در نیمه نخست سال 2021 ایران با 9.7 درصد رشد نسبت به نیمه نخست 2020 در رتبه دهم بزرگترین تولید کنندگان فولاد در جهان قرار دارد. تولید فولاد ایران در سال 2020 در مجموع 29 میلیون تن و در نیمه نخست سال 2021 مجموعا 20.4 میلیون تن گزارش شده است. در ایران بیش از 50 کارخانه در حوزه تولید فولاد فعالیت دارند. در زیر فهرستی از بزرگترین شرکت های فولاد ایران را مشاهده می کنید:
در ادامه به معرفی تک تک این غول های فولاد ایران خواهیم پرداخت. اگر شما هم علاقه دارید با بزرگترین کارخانه های فولاد ایران آشنا شوید، با ما همراه باشید. همچنین می توانید آخرین اخبار بازار فولاد را از پایگاه خبری فولادبان دنبال کنید.
ذوب آهن اصفهان بزرگترین کارخانه ذوب آهن و قلب تپنده فولاد ایران است. این کارخانه در سال 1346 در جنوب غربی اصفهان تاسیس شده است و به همراه کارخانه فولاد مبارکه، اصفهان را به قطب فولاد ایران تبدیل کرده است. ذوب آهن اصفهان در حال حاضر بزرگترین تولید کننده محصولات طویل در سراسر خاورمیانه است و انواع مقاطع فولادی صنعتی و ساختمانی را تولید می کند.
ذوب آهن اصفهان در حال حاضر تنها کارخانه ای است که در ایران برای تولید فولاد از روش کوره بلند استفاده می کند. تیر آهن های تولید شده در کارخانه ذوب آهن اصفهان به دلیل تنوع بالای سایز طرفداران زیادی دارند. همچنین اگر پیگیر قیمت روز فولاد و محصولات فولادی باشید، حتما متوجه شده اید که قیمت تیرآهن های این کارخانه نسبت به سایر کارخانه ها پایین تر است.
اکثر تولیدات کارخانه ذوب آهن اصفهان فراورده های فولادی صنعتی و ساختمانی هستند. از جمله تولیدات کارخانه ذوب آهن اصفهان می توان به موارد ذیل اشاره کرد: میلگرد (ساده و آجدار) و کلاف، نبشی و ناودانی، شمش فولادی، چدن و بلوم، ریل، تیرآهن های IPE ، INP و H، شمش ساختمانی، و … .
کارخانه فولاد مبارکه شناخته شده ترین تولید کننده فولاد در ایران و بی شک یکی از غول های فولاد ایران است. حتی اگر پیگیر اخبار بازار آهن و فولاد نباشید، نام فولاد مبارکه را حتما شنیده اید. کارخانه فولاد مبارکه اصفهان بزرگترین کارخانه تولید فولاد در ایران و بزرگترین تولید کننده فولاد خام ایران است. یکی از ویژگی های کارخانه فولاد مبارکه اصفهان این است که از حلقه ابتدایی زنجیره تولید فولاد یعنی سنگ آهن تا انتهای زنجیره تولید فولاد را در خود جای داده است.
اصلی ترین و مهم ترین محصول فولاد مبارکه اصفهان، ورق است. که با تولید حجم انبوهی از گندله، آهن اسفنجی، اسلب، ورق گرم، ورق سرد، ورق گالوانیزه، ورق قلع اندود و ورق رنگی در حوزه تولید ورق فولادی و قیمت گذاری آن حرف اول را در ایران می زند. ورق سیاه فولاد مبارکه و ورق روغنی فولاد مبارکه دو تا از محصولات بسیار مهم این کارخانه هستند.
شرکت های فولاد هرمزگان جنوب، سفید دشت چهارمحال و بختیاری، فولاد سنگان خراسان و فولاد امیرکبیر کاشان از جمله کارخانه ها و شرکت های وابسته به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان هستند.
یکی از غول های فولاد ایران، کارخانه فولاد سازی خوزستان است. این کارخانه به عنوان بزرگترین تولید کننده شمش فولادی شناخته می شود و تولید فولاد را به روش احیا مستقیم و کوره قوس الکتریکی انجام می دهد. کارخانه فولاد خوزستان 57 درصد از تولیدات خود را در سال 1397 به کشور های دیگر صادر میکرد. با این وجود تحریم ها علیه ایران مانع صادرات محصولات این کارخانه شد.
کارخانه فولاد خوزستان یکی از تولید کنندگان بزرگ ورق فولادی در ایران است که به تسمه یا سپر تبدیل می شوند. مهم ترین محصول تولیدی کارخانه فولاد خوزستان شمش فولادی است که توسط سایر کارخانه های فولاد در ایران به محصولات دیگر تبدیل می شود. است. علاوه بر این، فولاد خوزستان اسلب، بیلت و بلوم، گندله و آهن اسفنجی نیز تولید می کند.
کارخانه فولاد اکسین اهواز یکی دیگر از غول های فولاد ایران است که جا دارد در این مقاله به معرفی آن بپردازیم. این کارخانه از سال 88 شروع به کار کرده است و یکی از مهمترین تامین کنندگان مواد اولیه برای صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دریایی و واحد های صنعتی ماشین سازی است. بخشی از محصولات فولادی ساختمانی فولاد اکسین اهواز نیز به کشور های همسایه صادر می شوند.
ورق های فولادی مهمترین تولیدات کارخانه فولاد اکسین هستند. از جمله ورق های تولید شده در کارخانه فولاد اکسین اهواز می توان به ورق های آلیاژی، ورق سیاه، ورق اکسین و … اشاره کرد که در حوزه های لوله سازی، ساختمان سازی، کشتی سازی، خودروسازی و ساخت مخازن فشار بالا کاربرد دارند.
مجتمع فولاد خراسان که تحت عنوان فولاد نیشابور نیز شناخته می شود یکی از غول های فولاد ایران است که از 18 واحد تشکیل شده است. 5 واحد اصلی این کارخانه عبارتند از: واحد احیا مستقیم، واحد ذوب، واحد نورد، واحد گندله سازی و واحد ریخته گری. این کارخانه در سال 1380 افتتاح شده است و در حال حاضر می تواند سالانه 114 میلیون تن فولاد تولید کند.
محصولات مجتمع فولاد خراسان عبارتند از: میلگرد ساده (که با عنوان میلگرد نیشابور هم شناخته می شود)، میلگرد آجدار، بریکت، گندله، شمش فولادی و آهن اسفنجی.
شرکت فولاد هرمزگان، یکی از غول های فولاد ایران، واقع در بندرعباس در سال 1378 تاسیس و در سال 1385 مورد بهره برداری قرار گرفته است. واحد احیا مستقیم (آهن سازی) در سال 1387 با ظرفیت تولید سالانه 1950 هزار تن آهن اسفنجی شروع به کار کرد. واحد فولاد سازی نیز در سال 1389 با روش کوره قوس الکتریکی شروع به کار نمود.
عمده محصولات کارخانه فولاد هرمزگان، فولاد کربنی برای مصارف رول و ورق در قالب نورد سرد و گرم است. علاوه بر این تختال، آهن اسفنجی، آهک، اکسیژن و نیتروژن اصلی ترین تولیدات این کارخانه هستند.
صنعت فولاد یکی از صنایع بزرگ ایران است که آینده بسیار روشنی پیش رو دارد. در این مقاله به معرفی غول های فولاد ایران و محصولات آن ها پرداختیم. با وجودی که کارخانه ها و واحد های تولیدی زیادی در ایران به تولید فولاد و محصولات فولادی متنوع مشغول هستند، اما شش کارخانه ای که در این مقاله به آن ها پرداختیم، بزرگترین غول های فولاد ایران به حساب می آیند.