در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، که ابعاد نظامی، اطلاعاتی و اقتصادی گستردهای داشت، صنعت ایران بهویژه زنجیره فولاد و معادن با وجود حملات مستقیم و فشارهای اقتصادی، همچنان ایستاد و وظیفه خود در تأمین نیازهای داخلی را بدون وقفه انجام داد. این در حالی است که فعالان صنعتی با بیان چالشهای موجود، خواستار لغو سیاستهای محدودکننده بورسی و ارائه بستههای حمایتی فوری از سوی دولت و وزارت صمت شدند.
به گزارش خبرنگار فولادبان، جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، آزمونی سخت برای زیرساختهای اقتصادی کشور بود؛ اما صنعت فولاد، بهرغم حملات فیزیکی به برخی شهرکهای صنعتی، بیوقفه در مدار تولید ماند. به گفته آرمان خالقی، دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران:
«صنعتگران مثل دوران دفاع مقدس، از سنگر تولید عقبنشینی نکردند.»
حتی صنایع پخش، غذایی و تبدیلی نیز در اوج بحران به فعالیت ادامه دادند و هیچ کمبودی در بازار داخلی مشاهده نشد. دولت نیز در برخی حوزهها همچون تسریع ترخیص مواد اولیه از گمرکات نقش مؤثری ایفا کرد. با این حال، کارشناسان نسبت به نبود دستورالعملهای مشخص مقابله با بحران در دولت هشدار دادهاند.
در حالی که بسیاری از صنایع جهان در مواجهه با بحرانهای مشابه دچار اختلال میشوند، صنعت ایران بار دیگر نشان داد که در سختترین شرایط نیز توانایی ایستادگی دارد.
در برخی نقاط، واحدهای صنعتی مورد حمله مستقیم قرار گرفتند، اما زنجیره تولید و توزیع کشور، بهسرعت واکنش نشان داد و روند تأمین کالاهای اساسی برای مردم بدون هیچ وقفهای ادامه پیدا کرد.
یکی از برجستهترین موفقیتهای صنعت در این دوره، حفظ تداوم تولید و توزیع کالاهای اساسی بود. به گفته بسیاریی از مسئولان: «هیچگونه کمبودی در تأمین مایحتاج مردم احساس نشد. صنعت غذایی، تبدیلی و حتی صنعت پخش بهصورت مستمر و پرسرعت فعال بودند.»
این در حالی است که شرایط اقتصادی، تهدیدات امنیتی و فشارهای لجستیکی میتوانست زنجیره تولید را دچار وقفه کند.
نقد سیاستهای اقتصادی در میانه جنگ: فشار مضاعف بورس کالا بر معادن
اما در میانه این مقاومت، فعالان حوزه فولاد و معدن در مصاحبه با «فولادبان» نسبت به سیاستهای اقتصادی دولت و وزارت صمت اعتراض کردند. آنها تاکید کردند که بخشنامههای جدید بورس کالا در شرایط بحرانی بهجای تسهیل تولید، فشار مضاعف وارد کردهاند.
رییس انجمن سنگآهن ایران هشدار داد که این سیاستها موجب عقبنشینی واحدهای کوچک و تهدید پایداری زنجیره تولید خواهند شد.
مطالبات فعالان فولادی؛ حمایت واقعی، نه شعاری
در ادامه، صنعتگران و فعالان صنفی چهار مطالبه کلیدی را از دولت و وزارت صمت مطرح کردهاند:
خالقی نیز تأکید کرد که واحدهای آسیبدیده در شهرکهای صنعتی باید از امهال بدهی بانکی، بخشودگی مالیاتی، معافیتهای بیمهای و سایر حمایتهای جبرانی بهرهمند شوند. او خواستار اجرای سریع این بستهها پیش از ۱۰ تیرماه (روز صنعت و معدن) شد.
نبود دستورالعملهای مشخص در مواجهه با بحران
یکی دیگر از چالشهای مطرحشده، نبود دستورالعملهای اجرایی بحرانمحور در سطح دولت بود. به گفته خالقی، نبود هماهنگی و سند راهبردی در ساعات اولیه، موجب تأخیر در واکنشهای عملیاتی شده بود. او از دولت خواست تا با تدوین دستورالعملهای دقیق، امکان تصمیمگیری لحظهای و هماهنگ را برای آینده فراهم کند.
نقش دولت در تسهیل روند تولید
با وجود برخی ناهماهنگیها، فعالان صنعتی از اقدامات مثبت دولت در برخی زمینهها نیز یاد کردند. یکی از مهمترین اقدامات، تسریع در ترخیص مواد اولیه از گمرکات و بنادر بود. این موضوع کمک کرد تا تولید دچار توقف نشود و مواد اولیه بهموقع به کارخانهها برسد.
جنگ ۱۲ روزه نشان داد که صنعت ایران از پایداری و تجربیات بحران برخوردار است؛ اما برای حفظ این پایداری نیاز به همراهی فوری سیاستگذاران دارد. اکنون زمان آن رسیده که دولت و وزارت صمت، بهجای وعدههای کلی، اقدامات مشخص حمایتی را اجرایی کنند، بخشنامههای مخرب را متوقف سازند و صنعتگران را تنها نگذارند.
اگر بحران آینده بدون آمادگی و برنامهریزی تکرار شود، ممکن است چنین مقاومتی دیگر تکرار نشود.