در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، فشار مضاعف به زیرساختهای برق و تمرکز صنایع در مناطق درگیر، زنگ خطر جدی برای سیاستگذاران صنعتی کشور به صدا درآورد.
عبدالناصر درخشان، عضو اسبق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با فولادبان گفت: با آغاز درگیریها در غرب کشور و هدف قرار گرفتن برخی تاسیسات و زیرساختهای حیاتی، تولید ملی نیز بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار گرفت. در شرایطی که دولت تلاش کرد تا برق خانگی را حفظ کند، مسألهای که بهویژه در حوزههای تولیدی و زیرساختی نمود بیشتری داشت.
وی افضود: با اینکه بسیاری از صنایع، بهویژه در بخش تولید مایحتاج ضروری مردم، در همان روزهای نخست بحران فعال باقی ماندند، اما ضعف در توزیع جغرافیایی صنایع، به یکی از مهمترین چالشها بدل شد. در حال حاضر، تمرکز اصلی صنایع کشور در مناطق مرکزی و غربی قرار دارد؛ مناطقی که در جریان درگیری اخیر بیشترین آسیبپذیری را نشان دادند.
درخشان ادامه داد: که استقرار بیش از حد صنایع در مناطق خاص کشور، ریسکپذیری شبکه تولید را در شرایط جنگی به شدت افزایش میدهد. بهویژه اینکه مناطق شرقی و جنوبشرقی، علیرغم داشتن زیرساختهای اولیه، سهم کمتری از بار صنعتی کشور را بر دوش دارند. در صورت تدوام این تمرکز، هرگونه تهدید امنیتی در غرب، میتواند زنجیره تأمین و تولید ملی را بهطور کامل فلج کند.
از سوی دیگر، نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این میان حیاتی توصیف شده است. فعالان صنعتی انتظار دارند که وزارت صمت در صدور مجوزهای صنعتی جدید، رویکردی پدافندی و ملی را لحاظ کرده و از صدور بیبرنامه مجوز در مناطق متراکم جلوگیری کند. همچنین ضروری است سازوکار مشخصی برای حمایت فوری از صنایعی که در جریان بحران آسیب میبینند در نظر گرفته شود؛ از جمله ارائه تسهیلات اضطراری، معافیتهای مالیاتی یا انتقال موقت خطوط تولید.
در مجموع، تجربه جنگ اخیر نشان داد که «امنیت صنعتی» کشور نیازمند بازنگری فوری است؛ وگرنه ممکن است در مواجهه با بحرانهای بعدی، نه تنها تولید، بلکه تابآوری ملی در معرض تهدید قرار گیرد.