با آغاز دور دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ، واشنگتن شاهد تغییرات گستردهای بوده است. از اعمال تعرفههای سنگین بر متحدان دیرینهای مانند کانادا تا ایدههای بحثبرانگیز مانند اشغال غزه، تلاش برای الحاق گرینلند و مذاکره مستقیم با ولادیمیر پوتین برای پایان دادن به جنگ اوکراین، همه نشاندهندهی سیاست خارجی غیرمتعارف ترامپ هستند. اما شاید تأثیرگذارترین اقدام او در درازمدت، سیاستهای تعرفهای جدیدش باشد.
به گزارش فولادبان، ترامپ قصد دارد با اعمال تعرفههای سنگین بر اروپا، چین و سایر شرکای تجاری آمریکا، تولید را به داخل کشور بازگرداند و به وعدهی خود برای «عظمت دوباره آمریکا» جامهی عمل بپوشاند. با این حال، این تصمیم ممکن است در نهایت تأثیر معکوسی بر اقتصاد آمریکا و سلطهی دلار داشته باشد.
هزینههای تولید در آمریکا نسبت به اروپا و آسیا بالاتر است. بنابراین، اعمال این تعرفهها باعث افزایش تورم و تقویت ارزش دلار در برابر سایر ارزها خواهد شد. در نگاه اول، ممکن است تقویت دلار باعث کاهش تورم شود، اما تعرفهها هزینههای تجارت را افزایش میدهند و این اثر را خنثی میکنند. آیا آمریکا میتواند سلطه دلار را حفظ کند؟
دلار آمریکا به عنوان ارز مسلط جهانی، نقش کلیدی در اقتصاد بینالمللی دارد. این نقش به واشنگتن این امکان را داده است که بدون تأثیر منفی جدی، کسری تجاری و مالی داشته باشد. اما ترامپ با تهدید تعرفهای علیه کشورهایی که به دنبال کاهش وابستگی به دلار هستند (مانند اعضای BRICS، به رهبری چین و روسیه)، سعی دارد این سلطه را حفظ کند.
با این حال، اتخاذ سیاستهای سختگیرانهی تجاری و اقتصادی علیه متحدان آمریکا باعث شده که کشورهای بیشتری به دنبال جایگزینهایی برای دلار باشند. این امر میتواند در بلندمدت به کاهش نفوذ دلار در تجارت جهانی منجر شود. برخی از تحلیلگران معتقدند که ترامپ به دنبال توافقی مشابه پیمان پلازا (Plaza Accord) و پیمان لوور (Louvre Accord) در دهه ۱۹۸۰ است. این توافقها باعث کاهش ارزش دلار در برابر ین ژاپن شد. اما تفاوت اساسی این است که در آن زمان، ژاپن متحد آمریکا بود و آماده برای مذاکره، در حالی که چین نهتنها متحد آمریکا نیست، بلکه از سیاستهای مشابهی که به کاهش ارزش پول ملیاش منجر شود، به شدت پرهیز میکند. ترامپ در تلاش است که اقتصاد جهانی را مطابق با منافع آمریکا بازآرایی کند. اما اقدامات او نهتنها روابط اقتصادی آمریکا با متحدانش را تضعیف کرده، بلکه باعث ایجاد فرصتهایی برای رقبای ژئوپلیتیکی مانند چین و روسیه شده است.
در صورتی که ترامپ موفق شود و تولید داخلی را افزایش دهد، ممکن است اقتصاد آمریکا در کوتاهمدت رشد کند. اما ریسک اصلی این است که سیاستهای او باعث سقوط نظام دلار، تورم شدید، رکود اقتصادی و کاهش نفوذ آمریکا در نظام مالی جهانی منجر شود.