کاهش دسترسی به منابع انرژی، بهویژه گاز طبیعی، به دلیل اولویتبندی نیازهای خانگی در فصل سرما، تأثیرات قابل توجهی بر صنعت آهن و فولاد خواهد داشت. این وضعیت نه تنها منجر به کاهش تولید آهن اسفنجی میشود، بلکه زنجیره تأمین فولاد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
به گزارش فولادبان، با نزدیک شدن به فصل سرما، اولویت مصرف گاز به تأمین نیازهای خانگی معطوف میشود که این موضوع منجر به کاهش دسترسی واحدهای تولید آهن اسفنجی به منابع انرژی میگردد. این کاهش دسترسی، طبیعی است که تولید این واحدها را محدود میکند.
کاهش دسترسی به منابع انرژی، بهویژه گاز طبیعی، به دلیل اولویتبندی نیازهای خانگی در فصل سرما، تأثیرات قابل توجهی بر صنعت آهن و فولاد خواهد داشت. این وضعیت نه تنها منجر به کاهش تولید آهن اسفنجی میشود، بلکه زنجیره تأمین فولاد را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
با کاهش تولید آهن اسفنجی، که یکی از مواد اولیه اساسی برای تولید فولاد است، انتظار میرود که قیمت این محصول به شدت افزایش یابد. این افزایش قیمت میتواند به نوبه خود به افزایش قیمت فولاد منجر شود، که تأثیرات آن بر روی پروژههای عمرانی، ساخت و ساز و دیگر صنایع وابسته مشهود خواهد بود که به زعم بسیاری از کارشناسان تا پایان زمستان به طور قابل توجهی افزایش قیمت را شاهد خواهیم بود.
در این بین بورس کالا با محدود کردن خرید آهناسفنجی و حذف بازرگانان، با مهندسی عرضه (کاهش) به این گرانی بیشتر از گذشته دامن خواهد زد. حال جای خالی نهادهای نظارتی بر عملکرد این نهاد که باید مانند شیشه شفاف باشد، خالی است.
وضعیت کنونی ممکن است به ایجاد تنش در بازار فولاد بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان بینجامد. تولیدکنندگان ممکن است با کمبود مواد اولیه مواجه شوند، در حالی که مصرفکنندگان با قیمتهای بالاتر روبرو خواهند شد. این شرایط میتواند به رقابت شدید در بازار منجر شود.
عدم ثبات در قیمتها و تولید میتواند بر تصمیمات سرمایهگذاری در صنعت فولاد تأثیر بگذارد. شرکتها ممکن است از سرمایهگذاریهای جدید در تولید یا توسعه فناوریهای نوین صرفنظر کنند، که در بلندمدت میتواند به کاهش ظرفیت تولید و ضعف در رقابتپذیری منجر شود.
در این راستا، محسن مصطفی پور، مدیر عامل مجتمع فولاد غدیر نی ریز گفت: طبیعتاً در زمستان با عدم تولید کافی در واحدهای اسفنجی، عدم توازن عرضه و تقاضا تشدید شده و به احتمال زیاد افزایش قیمت محصول را به همراه خواهد داشت. در کارخانجات تولیدکننده آهن اسفنجی، گاز به عنوان خوراک اصلی محسوب میشود؛ لذا اگر از میزانی بیشتر کاهش یابد، به تعطیلی کامل کارخانهها منجر خواهد شد.
وی ادامه داد: در واقع تجربیات سنوات گذشته نشان داده زمانی که ناترازی در عرضه و تقاضا به وجود میآید، افزایش قیمت اتفاق میافتد؛ بنابراین احتمالاً امسال نیز همین روند مجدداً رخ خواهد داد.
از طرفی، رضا وکیلی، مدیر فروش شرکت فولاد خوزستان در این خصوص بیان کرد: در فصل زمستان، به دلیل کاهش تامین گاز و محدودیتهای احتمالی برق، تولید کاهش خواهد یافت و به تبع آن تقاضا برای آهن اسفنجی نیز ممکن است کاهش یابد؛ همانند شرایطی که در تابستان شاهد بودیم. اگر محدودیت جدی در برق اعمال نشود، احتمالاً در زمستان به آهن اسفنجی نیاز پیدا میکنیم که به همین دلیل فولادسازان از هماکنون نگران این موضوع بوده و اقداماتی را آغاز کردهاند.
وکیلی اظهار داشت: طبق روند سالهای گذشته، در شرایط مازاد آهن اسفنجی، قیمت این محصول تا حدود ۵۵ درصد قیمت شمش کاهش مییابد و در وضعیت کمبود آن، حتی تا ۷۲ درصد قیمت شمش افزایش مییابد. با توجه به این تجربه اگر کمبود تولید ادامه پیدا کند، میتوانیم انتظار افزایش قیمت را داشته باشیم.
همچنین حسین بختیاری، کارشناس فولاد گفت: قیمت میانگین آهن اسفنجی در زمستان سال گذشته نسبت به پاییز، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد داشت و با توجه به آمار، میتوان گفت تقریباً به همین میزان، عرضه نیز کاهش پیدا کرده بود. بر همین اساس، انتظار میرود در صورت کاهش ۱۰ درصدی میزان عرضه، قیمت محصول ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یابد.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر، فولادسازان به میزان کاهش تولید، ضرر میکنند؛ ضمن اینکه تولیدکنندگانی که بخش نورد نیز دارند، با افت تولید در شمش و میلگرد مواجه خواهند شد. همچنین با توجه به آمار شرکت ملی گاز ایران، چندین میلیارد دلار هزینه برای زیرساختهای گاز لازم داریم تا نیاز فعلی صنایع را برآورده کنند.
محمدعلی ابوئی مهریزی، نائب رئیس انجمن نوردکاران فولادی ایران نیز مطرح کرد: سال گذشته قیمت آهن اسفنجی حدود ۱۴ تا ۱۶ هزار تومان بالا رفت، در حالی که آخرین قیمت آن در آبان ماه ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان بوده که با توجه به عوامل تولید از طریق گاز و به ویژه گندله که افزایش حدود ۸۰ درصدی داشته، سود کمتر از ۳ درصدی دارد.
وی ادامه داد: قطعی برق برای واحدهای تولیدی و از سوی دیگر، افزایش هزینه گندله که تحت تأثیر نرخ ارز آزاد قرار گرفته، از عوامل رشد قیمت آهن اسفنجی هستند. این در حالیست که گندله در بازار داخلی حتی گرانتر از قیمت صادراتی به فروش میرسد.
ابوئی تأکید کرد: قطعا تغییر قیمت آهن اسفنجی امسال رخ خواهد داد و در صورتی که قیمتها به محدوده ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان برسد، تازه به سطح سال گذشته خواهیم رسید؛ در حالی که افزایش هزینهها، شامل قیمت گاز و هزینههای جانبی، نرخ تمامشده تولید را به شدت افزایش داده است.
نائب رئیس انجمن نوردکاران فولادی اضافه کرد: از سوی دیگر، افزایش قیمتهایی که ابتدای زنجیره در حال رخ دادن است، غیرمنطقی بوده و در این راستا، میتوان گفت دستهای پنهانی وجود دارد که توازن قیمتی را به هم ریخته و غیر عقلانی عمل میکند. بر همین اساس، در صورتی که هزینههای مواد اولیه همچنان با نرخ ارز آزاد محاسبه شود، احتمالاً امسال قیمت تمام شده آهن اسفنجی به بیش از ۲۰ هزار تومان برسد.
در چنین شرایطی، دولتها ممکن است نیاز به مداخله داشته باشند تا تعادل را در بازار حفظ کنند. این میتواند شامل تخصیص گاز به صنایع، تنظیم قیمتها یا حمایت از تولیدکنندگان باشد. سیاستهای مناسب میتوانند به کاهش آسیبهای ناشی از کمبود انرژی کمک کنند و به ثبات بازار کمک نمایند.
در نهایت، شرایط فعلی نشاندهنده اهمیت مدیریت منابع انرژی و تأمین پایدار برای صنایع است. با توجه به این واقعیت که فولاد یکی از کلیدیترین مواد اولیه در توسعه زیرساختها و صنایع مختلف است، تأمین پایدار انرژی برای این صنعت از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتواند نقش تعیینکنندهای در رشد اقتصادی کشورها ایفا کند.
یادداشت: راضیه احمدوند