تجارت بین‌المللی در کما/ انقباض بازارهای مالی با افزایش تنش‌ها

جهانبخش ایزدی، کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فولادبان با اشاره به تأثیر حملات و تنش‌های سیاسی بر بازارهای مالی اظهار داشت: منابع مالی و پولی همیشه به دنبال مناطقی هستند که در امنیت باشند و از سوی دیگر افقی برای استمرار این امنیت در آینده قابل پیش‌بینی وجود داشته باشد.

وی افزود: به همین دلیل، زمانی که تنش‌هایی رخ می‌دهد، یک شک اولیه به سطح تجارت وارد می‌شود؛ مثل این‌که قیمت نفت یا طلا بالا می‌رود و بازارهای مالی و بورس‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند. مثلاً ممکن است قیمت ارز پنج یا شش دلار افزایش پیدا کند. این‌ها معمولاً شک‌های اولیه هستند، ولی نگرانی اصلی این است که اگر این شرایط در درازمدت جبران نشود، تأثیرات بلندمدت منفی‌تری را شاهد خواهیم بود.

این کارشناس بین‌الملل در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا این رخدادها می‌توانند تأثیرات بلندمدت بر اقتصاد جهانی داشته باشند، گفت: بله، نسبت مستقیمی میان حملات و تنش‌های سیاسی با وضعیت بازارهای مالی وجود دارد. وقتی رخدادهایی مثل حملات شب گذشته یا رویدادهای مشابه رخ می‌دهند، یک زنجیره کنش و واکنش شکل می‌گیرد که باعث می‌شود بازارهای مالی به طور عمده از ریسک‌پذیری فاصله بگیرند و وارد یک حالت انقباض شوند. این انقباض اقتصادی می‌تواند شرایط را از آنچه که هست حادتر کند، مخصوصاً در اقتصادهایی که هم‌اکنون نیز با تلاطم و مشکلات زیادی روبرو هستند، مثل اقتصاد ایران که تحت تحریم‌ها، فشارهای سیاسی و مسائل امنیتی منطقه‌ای قرار دارد.

ایزدی در ادامه با بیان اینکه بسته شدن تنگه هرمز، از نظر تکنیکی و عملی امکان‌پذیر است، اما از نظر راهبردی بسیار پیچیده و دشوار است، تشریح کرد: از منظر راهبردی این اقدام آسان نخواهد بود. چرا که حدود ۱۷-۱۸ درصد نفت منطقه از این تنگه عبور می‌کند و کشورهایی مثل چین، ژاپن و هند به این گذرگاه نیاز دارند. همچنین کشورهای منطقه‌ای مثل اعضای شورای همکاری خلیج فارس نیز به مخالفین این اقدام تبدیل می‌شوند. بنابراین این کار برای ایران آورده مثبتی نخواهد داشت.

کارشناس بین‌الملل اظهار داشت: پیش‌بینی نمی‌کنم که این رخداد به وقوع بپیوندد. اما حتی اگر فرض کنیم که این تنگه بسته شود، این وضعیت موقتی خواهد بود و بعد از مدت کوتاهی تنگه دوباره باز می‌شود. بنابراین نمی‌توانیم روی این فرض به‌عنوان یک سناریوی بلندمدت حساب کنیم. اما اگر واقعاً تنگه بسته شود، وضعیت اقتصادی ایران و منطقه بسیار پیچیده‌تر خواهد شد. کشورهایی که ذخایر استراتژیک بالایی ندارند، از جمله ایران که اقتصادش به شدت متلاطم است، بیشترین آسیب را خواهند دید. صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی متوقف می‌شود و اقتصاد نیمه‌جان ایران بیشتر تحت فشار قرار خواهد گرفت.

ایزدی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی که اقتصاد تحت فشارهای سیاسی، تحریم‌ها و تنش‌های منطقه‌ای قرار دارد، خاطرنشان ساخت: وضعیت اقتصادی ایران پیچیده‌تر از قبل می‌شود. افزایش فشار اقتصادی بر جامعه و کاهش واردات و صادرات می‌تواند وضعیت اقتصادی کشور را وخیم‌تر کند و چالش‌های جدی‌تری را پیش روی مردم و دولت قرار دهد.