چین با شتابی بیسابقه در حال بازطراحی نقشه انرژی خود است. از گسترش شبکه خطوط لوله و افزایش تولید داخلی نفت و گاز گرفته تا توسعه ظرفیتهای عظیم ذخیرهسازی و انرژیهای تجدیدپذیر، همه نشان از هدفی واحد دارد: کاهش وابستگی به واردات و تضمین امنیت انرژی در برابر فشارهای خارجی. اما این مسیر، آرامش بازار جهانی نفت را بر هم زده و زنگ خطر را برای شرکتهای بزرگ غربی به صدا درآورده است.
به گزارش فولادبان، در ماه گذشته، شرکت CNOOC اعلام کرد که طول شبکه خطوط لولهاش به ۱۰ هزار کیلومتر رسیده و بهزودی تا ۱۳ هزار کیلومتر گسترش مییابد؛ همزمان با کشف تازه نفت در آبهای جنوبی چین. این اقدام بخشی از استراتژی مشترک شرکتهای بزرگ چینی مانند پتروچاینا و سینوپک است که افزایش تولید داخلی نفت و گاز را «ایمنترین راه تأمین انرژی» میدانند.
شرکتهای دولتی چین از سال ۲۰۱۹ تاکنون بیش از ۴۶۸ میلیارد دلار برای اکتشاف و تولید هزینه کردهاند — رقمی که ۲۵ درصد بیش از میانگین پیشین است و پتروچاینا را به بزرگترین سرمایهگذار جهان در حوزه E&P تبدیل کرده است.
در همین حال، واردات نفت چین در اکتبر به ۱۱.۴ میلیون بشکه در روز رسید؛ اندکی کمتر از سپتامبر، اما همچنان بالاتر از سال گذشته. با وجود کاهش تقاضای کوتاهمدت، پکن با هدف افزایش ذخایر استراتژیک، خرید نفت را در سطح بالا حفظ کرده است. ذخایر نفت خام چین اکنون بین ۱.۲ تا ۱.۳ میلیارد بشکه برآورد میشود و هر روز نزدیک به یک میلیون بشکه به این حجم افزوده میشود. ظرفیتهای جدید ذخیرهسازی معادل ۱۶۹ میلیون بشکه نیز تا پایان ۲۰۲۶ تکمیل خواهد شد.
همزمان با رشد تولید داخلی، سه غول نفتی چین خرید نفت از روسیه را بهطور موقت متوقف کردهاند تا اثر تحریمهای جدید آمریکا بر دو صادرکننده روسی مشخص شود. بازگشت نفتکشها از مسیر چین نشان میدهد که پکن در حال بازتعریف سیاست انرژی خود با محوریت انعطاف در منابع تأمین است.
این تغییر رویکرد برای بازار جهانی خوشایند نیست. چین طی دو دهه گذشته بزرگترین موتور رشد تقاضای جهانی نفت بوده و بیش از ۶۰ درصد رشد تقاضای دهه اخیر از این کشور آمده است؛ اما اکنون کندی رشد و افزایش خودکفایی، سود شرکتهای بزرگ نفتی غربی را تهدید میکند.
در حوزه گاز نیز وضعیت مشابهی جریان دارد. توافق اخیر پکن و مسکو بر سر خط لوله قدرت سیبری ۲ با ظرفیت انتقال بیش از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال، به چین اجازه میدهد وابستگی خود به LNG غربی را کاهش دهد.
در کنار این اقدامات، توسعه عظیم انرژیهای بادی، خورشیدی و خودروهای برقی، چین را به مسیر کاهش وابستگی وارداتی سوق داده است — مسیری که اگرچه با شعارهای محیطزیستی همراه است، اما در واقع استراتژی ژئوپلیتیکی پکن برای امنیت انرژی محسوب میشود.