رشد بی‌سابقه قیمت طلا در دو دهه اخیر/ پناهگاهی مطمئن در برابر بی‌ثباتی‌های جهانی

قیمت طلا در ایالات متحده و جهان از سال ۲۰۰۰ تاکنون رشد قابل توجهی داشته است، به گونه‌ای که عملکرد آن نسبت به رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا و چهار شاخص اصلی بورس این کشور بهتر بوده است.

این گزارش ۱۳ عامل کلیدی را برای رشد قیمت طلا برشمرده است که از آن جمله می‌توان به نقش طلا به عنوان پناهگاه امن در دوران بحران، تنش‌های ژئوپلیتیکی همچون درگیری اوکراین و بی‌ثباتی در خاورمیانه، و سیاست‌های انبساطی فدرال رزرو اشاره کرد. همچنین کاهش ارزش دلار و تورم مداوم از دیگر دلایل مهم افزایش تقاضا برای طلا به شمار می‌رود.

خریدهای گسترده بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف، از جمله چین، روسیه و هند، برای مصون ماندن از تورم و کاهش اعتماد به دلار، نیز یکی از عوامل موثر در افزایش قیمت طلا بوده است. علاوه بر این، افزایش بدهی‌های دولت‌ها و بی‌ثباتی سیاسی داخلی آمریکا، به همراه اختلافات سیاست‌گذاری جهانی و کاهش پویایی اقتصاد آزاد، باعث تمایل سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن مانند طلا شده است.

از سوی دیگر، کشورهای عضو گروه بریکس نیز با خرید گسترده طلا در تلاش‌اند وابستگی خود به دلار را کاهش داده و ساختار نظام پولی جهانی را تغییر دهند. همچنین رشد فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، تقاضای صنعتی برای طلا را افزایش داده است.

نکته مهم دیگر، کمبود عرضه در مقابل افزایش تقاضاست؛ تولید معادن طلا نمی‌تواند با سرعت رشد نیاز بازار هماهنگ شود که این موضوع فشار افزایشی بر قیمت‌ها را تشدید می‌کند.

قیمت طلا در ۹ اکتبر ۲۰۲۵ پس از یک افت موقتی به حدود ۳۹۴۶ دلار رسید، اما با تشدید تنش‌های تجاری میان چین و آمریکا دوباره از مرز ۴۰۰۰ دلار در هر اونس عبور کرد.

کارشناسان معتقدند تنها راه مهار قیمت طلا، اتخاذ سیاست‌های اقتصادی و سیاسی منطقی‌تر است که آزادی اقتصادی، رقابت سالم و ثبات مالی را تقویت کرده و وابستگی به تصمیمات دولتی را کاهش دهد.