چین با اعلام محدودیتهای صادراتی جدید بر عناصر خاکی کمیاب، مرحله تازهای از تقابل اقتصادی با ایالات متحده را آغاز کرده است. این اقدام میتواند به فشار بر زنجیرههای تأمین جهانی در صنایع نیمهرسانا، خودروهای برقی و فناوریهای دفاعی منجر شود، در حالی که واشنگتن تهدید به اعمال تعرفههای ۱۰۰ درصدی کرده است.
به گزارش فولادبان، وزارت بازرگانی چین اعلام کرده است که از ۱ دسامبر ۲۰۲۵، شرکتهای خارجی برای صادرات محصولاتی که حتی مقادیر کمی از مواد خاکی کمیاب چینی را شامل میشوند یا از فناوریهای پردازش چینی استفاده میکنند، نیاز به مجوز ویژه خواهند داشت. این اقدام، مشابه قانون «محصولات مستقیم خارجی» ایالات متحده است که واشنگتن برای محدود کردن صادرات نیمهرساناها به چین به کار برده است.
کارشناسان هشدار میدهند که این محدودیتها میتوانند زنجیرههای تأمین جهانی را به ویژه در صنایع فناوری پیشرفته و دفاعی تحت فشار قرار دهند. در پاسخ، دولت ترامپ اعلام کرده است که تعرفههای ۱۰۰ درصدی بر واردات چینی اعمال خواهد کرد و محدودیتهای گستردهای بر صادرات به چین وضع خواهد کرد. این تهدیدها در آستانه نشست آتی میان ترامپ و شی جینپینگ در کره جنوبی مطرح شدهاند.
واشنگتن در سالهای اخیر تلاش کرده وابستگی خود به منابع معدنی چین را کاهش دهد؛ از جمله با سرمایهگذاری در شرکتهای داخلی و تسریع مجوزهای تولید مواد معدنی. پینی آلتهاوس، کارشناس مواد معدنی حیاتی و مدیرعامل شرکت Cove Capital، میگوید:
«اعمال کنترلهای صادراتی جدید چین یادآوری میکند که وابستگی بیش از حد به یک منبع واحد، فشار استراتژیک ایجاد میکند؛ پاسخ این است که استخراج، پالایش و تولید را با همپیمانان انجام دهیم، نه وابستگی به یک کشور.»
با نزدیک شدن به تاریخ اجرایی محدودیتها در ۱ دسامبر، هنوز مشخص نیست که دو کشور بتوانند به توافق تجاری دست یابند یا چارچوبی برای کاهش تنشها ایجاد کنند. ترامپ انتظار دارد در حاشیه نشست APEC در کره جنوبی با شی جینپینگ دیدار داشته باشد.
در مجموع، این تحولات نشاندهنده افزایش تنشها در روابط تجاری چین و ایالات متحده و تلاش هر دو کشور برای تقویت موقعیت خود در تأمین مواد حیاتی فناوریهای پیشرفته است.