با وجود کاهش ۶ درصدی درآمد، صنعت جهانی فلزات و معدن در سال ۱۴۰۳ توانست ۷۰۰ هزار میلیارد دلار سود کسب کند؛ اما این سودآوری در دل خود تهدیداتی جدی پنهان دارد: هزینههای فزاینده، کاهش کیفیت ذخایر و فشارهای محیطزیستی ممکن است بهزودی این معادله را بر هم بزند.
به گزارش فولادبان، بر اساس گزارش تازه یکی از معتبرترین مؤسسات مشاوره جهانی، سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴ میلادی) برای صنعت جهانی معدن، یکی از موفقترین سالهای دو دهه اخیر بوده است. این صنعت در حالی که با کاهش ۶ درصدی در کل درآمدها روبهرو بود، توانست به سودی معادل ۷۰۰ هزار میلیارد دلار دست پیدا کند؛ رقمی چشمگیر که نشاندهنده چابکی مالی این بخش است.
اما کارشناسان هشدار میدهند که این دستاورد با چالشهای روزافزونی روبهروست. کاهش عیار ذخایر معدنی، پیچیدگیهای فنی و محیطی در استخراج، سختگیریهای جدید در حوزه محیطزیست و افزایش دستمزدها و هزینههای عملیات، حاشیه سود شرکتها را بهشدت تحت فشار قرار داده است.
تحلیلها نشان میدهد که جریان سوددهی از حوزههای سنتی مانند زغالسنگ و فولاد به سمت فلزات پرکاربرد آینده از جمله مس، طلا و آلومینیوم تغییر کرده است. در همین حال، سهم ۱۰ شرکت برتر معدنی جهان که در ابتدای قرن جدید حدود ۶۰ درصد بازار را در اختیار داشتند، اکنون به حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.
در بُعد منطقهای نیز، کشورهای آسیایی پیشتاز رشد مصرف خواهند بود و تا سال ۱۴۱۴ (۲۰۳۵ میلادی)، بیش از ۴۵ درصد از افزایش جهانی تقاضا را به خود اختصاص میدهند.
از سوی دیگر، گذار به انرژیهای پاک عامل مهمی در افزایش تقاضا برای برخی فلزات خواهد بود. طبق پیشبینیها، تنها مراکز داده پیشرفته که به فناوری هوشمند وابستهاند، تا سال ۱۴۰۹ (۲۰۳۰) حدود ۳ درصد به تقاضای جهانی مس اضافه خواهند کرد.
کارشناسان میگویند برای پاسخ به این رشد تقاضا، نیاز به سرمایهگذاری عظیم بالغ بر ۴۷۰۰ میلیارد دلار تا سال ۱۴۱۴ وجود دارد. با این حال، مسیر کربنزدایی صنایع، بهویژه در بخش فولاد، با کندی و عقبنشینی همراه بوده است؛ بهگونهای که یکسوم پروژههای کاهش انتشار در اروپا به حالت تعلیق درآمدهاند یا بهکلی لغو شدهاند.
در پایان، این گزارش سه توصیه راهبردی برای مدیران و سیاستگذاران حوزه معدن ارائه میدهد:
۱. ورود به بازار مواد معدنی حیاتی جدید
۲. استفاده از فناوریهای نو برای حفظ بهرهوری
۳. اجرای واقعبینانه و مقرونبهصرفه طرحهای کاهش آلایندگی
اگر صنعت معدن امروز با تدبیر به این تهدیدات پاسخ ندهد، ممکن است سودهای چشمگیر فعلی به خاطرهای تلخ و ناپایدار بدل شوند.