فولاد زیر ضرب بحران؛ از قطع برق تا قفل شدن زنجیره تأمین

محمدتقی رضاپور، کارشناس فولادی، در گفتگو با فولادبان، با تأکید بر شکنندگی صنعت فولاد در شرایط بحرانی، معتقد است مجتمع‌های فولادی از نخستین صنایعی هستند که در صورت بروز جنگ یا بحران‌های بزرگ با توقف کامل مواجه می‌شوند. از نظر او، وابستگی شدید این صنعت به انرژی و مواد اولیه، اجازه تداوم حتی حداقلی تولید را نیز در چنین شرایطی نمی‌دهد.

وی افزود: ساختار خطوط تولید فولاد برخلاف برخی صنایع دیگر از جمله خودروسازی، فاقد انعطاف‌پذیری لازم برای تغییر کاربری یا انطباق با شرایط بحرانی است. در نتیجه، قطع برق یا گاز به معنای توقف کامل تولید خواهد بود و حتی استفاده از ژنراتورها نیز پاسخگوی نیاز این مجموعه‌ها نخواهد بود.

به گفته این فعال صنعتی، مصرف انرژی در واحدهای فولادی بسیار بالاست و کوچک‌ترین اختلال در تأمین مواد اولیه، باعث به‌تعلیق درآمدن فعالیت کل مجموعه می‌شود. از آنجا که امکان جایگزینی سریع برای این مواد وجود ندارد، از دست رفتن زیرساخت‌های حیاتی عملاً صنعت فولاد را فلج می‌کند.

رضاپور همچنین به وضعیت مجتمع تولیدی خود در زمان وقوع بحران اشاره کرده و می‌گوید: تولید در آن دوره تقریباً به صفر رسیده است. از نگاه او، توقف تولید تنها ناشی از اختلال در زنجیره تأمین نبوده، بلکه نبود زیرساخت‌هایی مانند برق و گاز نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در این وضعیت داشته است. او معتقد است این مسئله اهمیت برنامه‌ریزی پیشینی و هماهنگی با نهادهای حمایتی را برای ادامه فعالیت در زمان بحران دوچندان می‌کند.

از منظر اقتصادی نیز، او تأکید دارد: بازار در شرایط بحرانی دچار نوسانات شدید می‌شود. در روزهای ابتدایی بحران، خرید و فروش تقریباً متوقف شده بود، معاملات صرفاً به‌صورت نقدی انجام می‌شد و هیچ‌یک از طرفین اعتماد لازم برای مبادله نسیه نداشتند. در چنین وضعیتی، تولیدکنندگان در بلاتکلیفی مطلق قرار می‌گیرند و نمی‌دانند با چه قیمتی بفروشند یا آیا نگه‌داشت محصول به‌صرفه‌تر خواهد بود یا نه.

در نهایت، رضاپور تأکید می‌کند: تداوم فعالیت صنعت فولاد در شرایط بحرانی، بدون حمایت‌های خاص دولتی، اولویت در تأمین انرژی و طراحی سازوکارهای حمایتی امکان‌پذیر نخواهد بود. به اعتقاد او، در غیاب این تدابیر، حتی حداقل سطح تولید نیز تحقق نخواهد یافت.