صنعت فولاد زیر تیغ بحران انرژی/ وقتی خاموشی‌ها تولید را زمین‌گیر و بازار را ملتهب می‌کند

کریم رحیمی، مدیرعامل فولاد ناب تبریز در گفتگو با فولادبان با اشاره به اینکه امسال نیز مانند سال‌های گذشته، شاهد آغاز زودهنگام ناترازی در تأمین انرژی بودیم، اظهار داشت: موضوعی که زنجیره تأمین فولاد را با چالش‌های جدی مواجه کرده و به‌طور مستقیم بر قیمت محصولات اثرگذار بوده است. در حال حاضر، پیش‌بینی دقیق میزان افزایش قیمت‌ها دشوار است، زیرا عوامل متعددی مانند شدت ناترازی‌ها، سیاست‌های دولت، نرخ ارز و میزان تقاضا در این روند تأثیرگذارند.

وی ادامه داد: با این حال، شواهد نشان می‌دهد که قیمت محصولاتی همچون ناودانی، نبشی و تیرآهن در ماه‌های آینده با افزایش روبه‌رو خواهد شد. هم‌اکنون نیز، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، قیمت مواد اولیه با رشد ۳۵ درصدی همراه بوده است. در چنین شرایطی، بازار فولاد در سال جاری با بحرانی بزرگ مواجه خواهد شد؛ ناترازی‌ها، نوسانات نرخ ارز و ابهامات سیاستی دولت، فضای نااطمینانی را افزایش داده و امکان برنامه‌ریزی برای تولید و فروش را از فعالان این صنعت سلب کرده است.

به گفته مدیرعامل فولاد ناب تبریز، سیاست الزام‌آور دولت مبنی بر استفاده صنایع از انرژی‌های تجدیدپذیر، در نگاه اول گامی مثبت و ضروری در راستای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست به شمار می‌آید. اما در عمل، با توجه به شرایط فعلی زیرساختی و تولید برق، این الزام با موانع جدی مواجه است.

رحیمی افزود: در حال حاضر، کشور به حدود ۸۵ هزار مگاوات برق نیاز دارد، در حالی که ظرفیت تولید تنها حدود ۶۰ هزار مگاوات است. این شکاف عمیق بیانگر بحرانی ساختاری در بخش انرژی است؛ بحرانی که قطعی برق را از یک چالش به تهدیدی بزرگ برای صنایع تبدیل کرده است. متأسفانه مسئولان به جای اصلاح الگوهای مصرف، ساده‌ترین راه را برگزیده‌اند: قطع برق واحدهای تولیدی.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، ظرفیت فعلی تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور بین ۲ تا ۲.۵ هزار مگاوات است؛ رقمی که در مقایسه با نیاز واقعی صنایع، ناچیز است. توسعه این حوزه نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و ایجاد زیرساخت‌های مناسب است، از جمله اصلاح شبکه‌های انتقال و توزیع برق.

این مدیرعامل گفت: از مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر برای صنایع می‌توان به کاهش آلایندگی محیط زیست، کاهش هزینه‌های بلندمدت انرژی، افزایش رقابت‌پذیری جهانی و تقویت مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها اشاره کرد. معایب این انرژی نیز شامل هزینه‌های اولیه بالا و دشواری تأمین مالی، ناپایداری تولید ناشی از وابستگی به شرایط آب‌وهوایی، نیاز به فضای گسترده برای نصب تجهیزات و کمبود زیرساخت‌های انتقال و ذخیره‌سازی انرژی می‌شود.

رحیمی در ادامه گفت: در مجموع، گرچه صنایع فولادی به دلیل مصرف بالای انرژی ظرفیت بالایی برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر دارند، اما نمی‌توان از آن‌ها انتظار داشت که برق مصرفی خود را به طور کامل تأمین کنند. این اقدام منجر به افزایش هزینه‌های تولید، کاهش بهره‌وری و تضعیف رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی خواهد شد.

مدیرعامل فولاد ناب تبریز درباره قیمت برق سبز اظهار کرد: قیمت تمام‌شده برق سبز یا تجدیدپذیر به عوامل متعددی مانند نوع منبع انرژی (خورشیدی، بادی و غیره)، مقیاس پروژه، فناوری مورد استفاده، موقعیت جغرافیایی و زیرساخت‌های شبکه بستگی دارد. به‌طور کلی، این قیمت هنوز شفاف نیست و در قالب یک معادله چندمتغیره تعریف می‌شود.

وی در پایان افزود: یکی از مشکلات اصلی این نوع انرژی، ناپایداری تولید آن است. برای مثال، برق خورشیدی در شب یا روزهای ابری کاهش می‌یابد و تولید برق بادی نیز وابسته به سرعت وزش باد است. برخی تولیدکنندگان حتی از قطع برق تجدیدپذیر نیز خبر داده‌اند. این موضوع عمدتاً ناشی از ضعف زیرساخت‌ها، مشکلات فنی یا مدیریت نادرست شبکه برق است. برق تجدیدپذیر نیز در شرایط بحرانی ممکن است قطع شود، مگر آنکه شبکه‌ای مستقل برای تأمین پایدار آن طراحی و پیاده‌سازی شده باشد.