فولاد زیر فشار انرژی: تأملی بر تأثیر نوسانات انرژی بر بازار ورق و آینده این صنعت در ایران

فولاد زیر فشار انرژی: تأملی بر تأثیر نوسانات انرژی بر بازار ورق و آینده صنعت فولاد ایران

به گزارش فولادبان، روند صعودی بهای انرژی و استمرار قطعی برق در واحدهای تولیدی، در حال تبدیل شدن به یکی از چالش‌های بنیادین صنعت فولاد کشور است؛ صنعتی کلیدی که نقشی محوری در توسعه زیرساخت‌ها، اشتغال و رشد اقتصادی ایفا می‌کند.

بررسی‌های اخیر و اظهارات فعالان صنعت نشان می‌دهد که بحران انرژی دیگر صرفاً یک اختلال مقطعی یا مانعی جانبی نیست، بلکه به عاملی راهبردی در تعیین مسیر آینده این صنعت بدل شده است. برآوردها حاکی از آن است که طی پنج سال اخیر، نرخ برق صنایع رشدی چند ده برابری را تجربه کرده که در سطح جهانی نیز کم‌سابقه به‌نظر می‌رسد. این افزایش، در کنار قطعی‌های مکرر و غیرقابل پیش‌بینی، موجب افت بهره‌وری، نوسان کیفیت، و توقف خطوط تولید در مقاطع مختلف شده است.

صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، اکنون با دو چالش هم‌زمان روبه‌رو هستند: جهش چشمگیر هزینه انرژی و ناپایداری در دسترسی به آن. این وضعیت پیامدهای گسترده‌ای برای زنجیره فولاد و به‌ویژه بازار ورق به‌همراه دارد:

افزایش هزینه تولید و نوسان در بازار:

انرژی یکی از مؤلفه‌های اصلی در قیمت تمام‌شده ورق‌های فولادی است. با ادامه این روند، حتی واحدهای بزرگ و باصرفه‌ اقتصادی نیز ناچار به بازنگری در سیاست‌های قیمتی خود شده‌اند. نتیجه آن، فشار مضاعف بر بازار مصرف و دشواری در برنامه‌ریزی و عقد قراردادهای بلندمدت برای صنایع پایین‌دستی است.

کاهش توان رقابتی تولید داخلی:

در شرایطی که تولیدکنندگان برخی کشورها از انرژی ارزان و پایدار بهره‌مندند، افزایش واردات ورق در سال جاری نشانه‌ای از کاهش رقابت‌پذیری محصولات داخلی است. این روند می‌تواند به تضعیف تدریجی سهم تولید داخل در بازار منجر شود و وابستگی به واردات را افزایش دهد.

تأثیر زنجیره‌ای بر صنایع مصرف‌کننده:

نوسانات بازار ورق به‌طور مستقیم بر صنایعی چون خودروسازی، لوازم خانگی و پروژه‌های عمرانی اثر می‌گذارد. افزایش هزینه‌ها، کاهش تیراژ یا افت کیفیت را در پی دارد که در نهایت می‌تواند به رکود در صنایع وابسته بینجامد.

اختلال در زنجیره تأمین و آسیب به اعتماد بازار:

قطعی‌های پی‌درپی برق، صرف‌نظر از خسارات تولیدی، موجب اختلال در زمان‌بندی تحویل کالا به مشتریان شده که این امر اعتماد خریداران و اعتبار برندهای داخلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. استمرار چنین شرایطی، موقعیت ایران در زنجیره تأمین بین‌المللی را با خطر مواجه می‌سازد.

آنچه امروز در صنعت فولاد ایران رخ می‌دهد، تنها یک مسأله فنی یا صنعتی نیست، بلکه بحرانی راهبردی در سطح کلان اقتصادی است. اگر سیاست‌گذاری‌ها در حوزه انرژی، تعرفه‌ها و زیرساخت‌های پشتیبان بازنگری نشوند، مزیت‌های رقابتی ایران در این صنعت کلیدی ممکن است برای همیشه از بین برود. اکنون زمانی برای تصمیم‌گیری‌های جدی و هوشمندانه است؛ چرا که تأخیر در اقدام، هزینه‌ای بسیار سنگین در پی خواهد داشت.