خاموشی‌ها ۳.۵ برابر شد؛ بحران انرژی در ایران عمیق‌تر از همیشه/ ۷۰ میلیارد دلار یارانه پنهان و ناتوانی در مدیریت

مهدی عرب‌صادق، کارشناس ارشد دیپلماسی انرژی در گفتگو با فولادبان، به مسئله یارانه‌های پنهان انرژی اشاره کرد و گفت: در ایران بیش از ۷۰ میلیارد دلار یارانه پنهان و غیرقابل رصد وجود دارد. صاحبان بزرگ و کوچک ابزار تولید بیش از ۲۷ برابر متوسط مردم از یارانه انرژی بهره‌مند می‌شوند، در حالی که این مدیریت فاجعه‌بار انرژی هیچ‌گونه نگرانی عمومی را برنمی‌انگیزد که ممکن است دلیل این مسئله، قدرت لابی و حضور مافیای انرژی در عرصه سیاست باشد.
راندمان پایین نیروگاه‌ها و کمبود گاز
وی همچنین به راندمان پایین نیروگاه‌ها اشاره کرد و گفت: ضریب بهره‌برداری از نیروگاه‌ها زیر ۶۷ درصد است. در حالی که نیروگاه‌های نصب‌شده در کشور بیش از ۹۴ هزار مگاوات ظرفیت دارند، تولید عملیاتی تنها ۶۲ هزار مگاوات است. این نشان می‌دهد که ایران به طور جدی از ظرفیت‌های نیروگاهی خود بهره‌برداری نمی‌کند. همچنین، عرب‌صادق از کمبود گاز به عنوان یکی از عوامل بحران انرژی یاد کرد و گفت: تا ۸ سال آینده، فقط یک‌سوم نیاز مصرف گاز کشور تأمین خواهد شد.
ناترازی در بحران انرژی؛ آدرس غلط یا بحران واقعی؟
کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد که بحران انرژی در ایران چیزی فراتر از ناترازی است و باید به عنوان یک بحران واقعی تلقی شود. به گفته وی، ناترازی نامیدن این بحران، آدرس غلطی است که برخی از آن استفاده می‌کنند.
وی افزود: کشوری که دومین دارنده گاز دنیا است، با کمبود تولید برق و گاز مواجه است و این ناشی از سیاست‌گذاری‌های اشتباه و ناکارآمدی است.
مازوت‌سوزی؛ چالش دیگر در بحران انرژی
عرب‌صادق در مورد استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها گفت: مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها به شدت افزایش یافته است. دولت می‌گوید که مازوت نمی‌سوزاند، اما در عمل ۵۰ میلیون لیتر مازوت در روز سوزانده می‌شود. وی همچنین اشاره کرد که میزان SO2 ناشی از این مازوت‌سوزی ۳.۵ درصد است، که به شدت برای سلامت مردم خطرناک است.
وی افزود: راندمان نیروگاه‌ها به دلیل تخصیص سوخت رایگان به ۲۰ درصد کاهش یافته است. این وضعیت باعث افزایش مصرف مازوت و آلودگی بیشتر هوا می‌شود. اگر راندمان نیروگاه‌ها افزایش می‌یافت، نیازی به مصرف این میزان مازوت نبود و مشکلات به مراتب کمتر می‌شد.
آسیب‌های ۳۷۰ میلیارد دلاری تحریم‌ها به زیرساخت انرژی
عرب‌صادق همچنین به تأثیر تحریم‌ها بر زیرساخت‌های انرژی اشاره کرد و گفت: تحریم‌ها در یک دهه گذشته بیش از ۳۷۰ میلیارد دلار به زیرساخت‌های انرژی ایران آسیب وارد کرده است. به گفته وی، ایران به ۴۰ میلیارد دلار برای بروزرسانی صنعت برق نیاز دارد، اما به دلیل تحریم‌ها، امکان انجام این کار وجود ندارد.
سیستم تعرفه‌گذاری انرژی؛ رانت و فساد در تاریکی
این کارشناس انرژی به لزوم اصلاح نظام تعرفه‌گذاری انرژی اشاره کرد و گفت: سیستم تعرفه‌گذاری کنونی رانت را به نفع ثروتمندان توزیع می‌کند و در عوض مردم عادی از آن بهره‌مند نمی‌شوند. وی تأکید کرد که باید تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شود که مصرف‌کنندگان بالای انرژی مجبور به پرداخت هزینه واقعی آن باشند تا به این ترتیب منابع برای بهبود زیرساخت‌ها تأمین شود.
آینده انرژی ایران؛ تداوم بحران یا راه‌حل؟
عرب‌صادق در پایان به بحران بی‌بازگشت انرژی در ایران اشاره کرد و گفت: ما گرفتار بحران بی‌بازگشت انرژی شده‌ایم و انرژی تجدیدپذیر هم به تنهایی نمی‌تواند مشکل را حل کند. وی افزود که ایران باید به دنبال اصلاحات جدی در سیاست‌گذاری‌های انرژی و همچنین دیپلماسی انرژی باشد تا از فرصت‌های موجود به درستی استفاده کند.