تأمین ماشین‌آلات حفاری؛ چالش اساسی فعالیت‌های معدنی

به گزارش فولادبان، سهراب حسینی، نایب رییس هیئت مدیره حفاران غیرنفتی با اشاره به چالش‌های پیش روی حفاری اکتشافی در کشور و فرآیند انتخاب ماشین‌آلات و تجهیزات مناسب در این بخش گفت: تأمین ماشین‌آلات حفاری یکی از دغدغه‌های فعالان بخش معدن است و با توجه به ممنوعیت ورود ماشین‌آلات جدید به کشور از جمله در حوزه دستگاه حفاری اکتشافی و همچنین نیاز روزافزون به این تجهیزات، با تداوم محدودیت‌ها در آینده، فعالیت در بخش معدن و صنایع معدنی با مشکلات متعددی روبه‌رو خواهد شد.

وی درخصوص وضعیت حفاری اکتشافی در ایران افزود: تا پایان سال ۱۴۰۰، برابر ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن، ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن ذخیره سنگ مس، ۹۴ میلیون تن طلا، ۲۱۷ میلیون تن سنگ فلز سرب، ۲۱۲ میلیون تن سنگ روی، ۴۳ میلیون تن سنگ بوکسیت، ۱۷ میلیارد تن سنگ‌آهک، ۲۱ میلیارد تن مصالح ساختمانی، ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن سنگ تزئینی و نما، در کشور کشف شده است.

حسینی گفت: اکنون حدود ۷۰ شرکت پیمانکاری در حوزه حفاری اکتشافی فعالیت می‌کنند و از این میان حدود ۳۸ شرکت، عضو اتحادیه حفاران غیرنفتی هستند و حدود ۱۰۰ فرد حقیقی نیز در حوزه حفاری اکتشافی فعالیت دارند و همچنین حدود ۵۰۰ دستگاه حفاری در کشور به فعالیت‌های استخراجی مشغول است که تنها ۲۰۰ مورد از این ماشین‌آلات به حفاری‌های عمیق اختصاص دارند.

نایب رییس هیئت مدیره حفاران غیر نفتی افزود: بسیاری از این دستگاه‌ها نیازمند تعمیرات هستند و از عمر بسیاری از این ماشین‌آلات نیز زمان طولانی باقی نمانده است که از بهره وری بسیاری از این تجهیزات کاسته شده است و نوسازی این تجهیزات بسیار ضروری است.

این فعال معدنی با اشاره به ارتباط میان استفاده از دستگاه حفاری و تأثیر آن بر فعالیت‌های اکتشافی به آمار حفاری شرکت ملی مس تا پایان مهر ۱۴۰۲ گفت: تا این زمان بیش از ۲۲۵ هزار متر حفاری در این مجموعه انجام‌گرفته که منجر به اکتشاف ۸۰۰ میلیون تن ذخیره جدید شده است. مجموع ذخایر اکتشاف شده در شرکت ملی مس برابر ۱۹.۵ میلیارد تن است. درهمین حال ۲۵سایت، ۱۲پیمانکار و ۸۰ دستگاه دراین مجموعه به حفاری مشغول هستند و می‌توان گفت هر یک متر حفاری منجر به اکتشاف ۳۵۰۰ تن ذخیره شده است. یک متر حفاری در کشور حدود ۷۰ تا ۸۰ دلار هزینه دارد، اما با توجه به بهای فروش مس، می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که به‌ازای هر دلاری که هزینه حفاری و فعالیت‌های اکتشافی می‌کنیم، برابر ۳۵ دلار به ذخایرمان افزوده می‌شود.

وی افزود: دستگاه‌های حفاری یا معدنی ساخت داخل باید موردحمایت قرار گیرند، اما از تولیدکنندگان داخلی نیز انتظار می‌رود هم‌زمان روی کیفیت و کمیت محصولات خود، بیشتر کار کنند.

نایب رییس هیئت مدیره حفاران غیر نفتی گفت: توسعه نیازمند رفع موانع است، نخستین مانع در مسیر حفاری اکتشافی، ممانعت از ورود تجهیزات به‌روز به کشور است. یک دستگاه حفاری حدود ۳۵۰ هزار دلار ارزش دارد. چنانچه بهای هر بشکه نفت را ۷۰ دلار در نظر بگیریم، یک دستگاه حفاری معادل ۵۰۰۰ بشکه نفت، نرخ دارد. ازآنجاکه ایران به‌طور میانگین روزانه ۱.۴ میلیون تن بشکه نفت صادر می‌کند، بنابراین سهم حفاری اکتشافی از درآمد‌های نفتی کشور، آن‌قدر‌ها هم قابل‌توجه نیست. به‌ویژه آنکه سرمایه‌گذاری برای ورود این ماشین‌آلات درنهایت به رشد ذخایر معدنی کشو منتهی می‌شود؛ بنابراین انتظار می‌رود سیاست‌های حاکم بر توسعه ساخت داخل مانع فعالیت‌های اکتشافی نباشد. با توجه به استهلاک سریع دستگاه‌های حفاری، ما در سال‌های آتی با چالش حفاری اکتشافی روبه‌رو خواهیم شد. درواقع باید نسبت به شرایط این صنعت در آینده نزدیک هشدار داد. این استهلاک موجب می‌شود که از تعداد پیمانکاران فعال در این بخش به‌شدت کاسته شود.

این فعال معدنی افزود: هر متر حفاری معادل ۴۰۰ لیتر آب و ۸ لیتر گازوئیل مصرف می‌کند. هرچه سرعت حفاری بیشتر باشد، میزان مصرف آب و گازوئیل نیز بیشتر خواهد شد. درنتیجه می‌توان این‌طور ادعا کرد که ممانعت از ورود تجهیزات و دستگاه‌های جدید به کشور، به‌منزله هدر رفت منابع نیز است.