اگرچه ناترازی موضوع امروز و دیروز نیست، اما هنوز اقدام جدی برای حل آن از سوی دستگاههای اجرایی صورت نگرفته و دولت تکالیفی را که بر اساس قانون برای حل این ناترازی بر عهده داشته، بهطور کامل اجرایی نکرده است.
بر همین اساس شاهد قطع برق صنایع هستیم که همین موضوع انتقاد نمایندگان را به دنبال داشت.
مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی تاکید کرد: ناترازی انرژی عملا به پاشنه آشیل بسیاری از روندهای اقتصادی و تولیدی کشور تبدیل شده است.
مهرداد لاهوتی اما میگوید قطعی برق حدود ۶ تا ۷میلیارد دلار به صنایع خسارت وارد کرده و برای برونرفت از ناترازی برق به ۲۵میلیارد دلار نیاز داریم. رحمتالله نوروزی نیز تاکید میکند که قطعی ۶ساعته برق به کشاورزی و تولید لطمه وارد میکند.
پاشنه آشیل اقتصاد ایران
هر چه این احکام عملیاتی شود به معنای آن است که ناترازی به میزان قابل توجهی میتواند کاهش پیدا کند. او خاطرنشان کرد: زمانیکه صنایع به سمت نیروگاههای خودتامین بروند، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور افزایش پیدا کند و راندمان نیروگاهها به میزان قابل توجهی افزایش یابد؛ به معنای آن است که ناترازی در حال بهبود پیدا کردن است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: اما موضوع این است که توجهات عمدتا به سمت تولید است و معمولا از مصرف غفلت میشود. در ماده۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر، بازار تبادلات و گواهیهای صرفهجویی انرژی را داریم و اینها موضوعاتی است که به لحاظ قانونی در بحث مصرف پیشبینی شده است.
علاوه بر این در قانون برنامه هفتم به ایجاد ساختاری تحت عنوان مدیریت راهبردی انرژی در کشور تاکید کردیم تا یک ساختار منسجم و هماهنگی تشکیل شود که بحث مدیریت مصرف انرژی را کاملا اختصاصی پیگیری کند.
نخعی ادامه داد: این مواردی است که پیشبینیهای قانونی آن را در مجلس یازدهم انجام دادیم و در مجلس دوازدهم اگر نیاز به اصلاح قانون باشد باید اصلاحات را انجام دهیم. از سوی دیگر شاید برای حل ناترازی گاز نیاز باشد کاری که در ناترازی برق انجام دادیم را انجام دهیم.
یعنی یک قانون جامع، کامل و دقیقی را در این حوزه تدوین و به دستگاههای اجرایی تکلیف کنیم تا به مرور شاهد کاهش ناترازی گاز در کشور باشیم. ما همه ریلگذاریها را انجام دادیم و در مجلس دوازدهم همه هم و غم و تلاشمان را باید بگذاریم تا این قوانین اجرایی شود.
او در خصوص میزان ناترازی برق، گاز و بنزین تاکید کرد: در برق حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار مگاوات ناترازی داریم. در گاز نیز ناترازی داریم. در بنزین حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون لیتر در روز ناترازی داریم.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه چرا شاهد ناترازیها هستیم، گفت: تکالیف قانونی که بر عهده دستگاهها بوده اجرایی نشده است. برای مثال در مورد بنزین هنوز ما یک سند جامع سوخت در کشور نداریم. از سوی دیگر بحث توسعه جایگاههای CNG به عنوان یک سیاست غیرقیمتی مناسب در یک مقطعی خوب پیش رفت، اما کلا رها شد. یا بحث واردات خودروهای کم مصرف یا خودروهای هیبریدی با وجود اینکه دولت تکلیف داشت و مجلس تاکید میکرد، اما در کشور آنطور که باید عملیاتی نشده است.
نخعی افزود: زمانیکه در برق و گاز برای مدیریت مصرف اقدامی انجام نمیدهیم و مبحث ۱۹مقررات ملی ساختمان درباره مصرف انرژی را اجرا نمیکنیم، شاهد مصرف بالای انرژی هستیم.
این در حالی است که برای مدیریت مصرف انرژی قانون داریم، اما این قوانین به درستی اجرا نشده است.
بنابراین آنچه امروز شاهد آن هستیم، محصول بیعملی یا کم توجهی به خیلی از مفاد قانونی و خیلی از اولویتها در گذشته است که باید این مورد در یک جایی متوقف شود. بر همین اساس میگویم که در مجلس دوازدهم وظیفه اصلیمان نظارت است. بنابراین در مجلس تمام تلاشمان را برای عملیاتی و اجرایی شدن این قوانین باید انجام دهیم.
همچنین مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود، با انتقاد از ناترازی انرژی اظهار کرد: اگر به ناترازیها دقت نکنیم در آینده به ابرچالش تبدیل میشوند که میتواند ما را دچار مشکل کند.
در اوج مصرف برق، ۱۲ هزار مگاوات ناترازی داریم و در حال حاضر برای مدیریت این ناترازی، برق صنایع را قطع میکنیم. او تاکید کرد: بر اساس گزارش اتاق بازرگانی به دلیل ناترازیهای انرژی در سال ۱۴۰۰ حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار به صنایع خسارت وارد شده است.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: بر اساس قانون برنامه هفتم در حال حاضر ۹۳هزار مگاوات تولید برق داریم که میخواهیم به ۱۲۴هزار مگاوات برسیم. یعنی ۳۰هزار مگاوات باید به تولید برق موجود اضافه کنیم. آیا این امکان با منابع دولتی وجود دارد؟
لاهوتی یادآور شد: بر اساس آمار مرکز پژوهشها برای برونرفت از ناترازی برق باید ۱۵ میلیارد دلار در بخش تولید سرمایهگذاری کنیم همچنین ۱۰ میلیارد هم برای نوسازی دستگاههای فرسوده باید در نظر بگیریم که در مجموع به ۲۵ میلیارد دلار نیاز داریم. اما دولت امکان سرمایهگذاری ۲۵ میلیاردی در صنعت برق را ندارد.
او با تاکید بر لزوم استفاده از سرمایهگذاری بخش خصوصی برای حل ناترازی انرژی ادامه داد: در جلسهای که در مجلس برای بررسی ناترازی مصرف برق داشتیم، پیشنهاد دادیم که از توان و ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنند و امیدواریم که این اتفاق بیفتد.
شاهد احداث کارخانهها و ساختمانها هستیم، بنابراین مصرف در حال افزایش است بر همین اساس شکاف بین تولید و مصرف نیز افزایش پیدا میکند.