سیاست‌های بورس کالا؛ چالش اصلی تولیدکنندگان ورق/ واردات از چین ارزان‌تر از ورق ایرانی

به گزارش فولادبان، موضوع ورق فولادی این روزها در بازار داغ شده است و از تولید تا تامین از طریق واردات و کیفیت آن به کلاف سردرگمی در بازار تبدیل شده است. حلقه تامین در میان همه حلقه‌هایی که یک واحد تولید برای تحقق تولید خود باید طی کند، چالش‌برانگیز و برای اغلب تولیدکنندگان با دردسرهای خاص خود همراه است؛ به واسطه همین مشکلات از دهه ۸۰ عرضه کالا در بورس کالا با هدف تامین نیاز بخش‌های تولیدی برای دور زدن واسطه‌ها و دلال‌‌ها و رساندن کالا به مصرف‌کننده نهایی آغاز شد.

هرچند این مکانیزم به نظر منطقی و عملیاتی می‌رسید اما رفته رفته مشکلاتی مانند مابه التفاوت نرخ ارز، نحوه کشف قیمت، میزان عرضه کالا از سوی تامین کنندگان در بورس باعث شد تا تولیدکنندگانی که خریداران این نوع کالاها بودند به نقطه اول دردسرهای خود در مسیر تامین برسند و بورس نتواند پاسخگوی تقاضای واقعی بازار باشد.

لذا برای بررسی بیشتر شرایط و وضعیت فعلی این محصول مریم کراری، پژوهشگر اقتصادی و آشنا به فولاد در این زمینه می‌گوید: مقایسه قیمت ورق سرد فولادی ساخت چین با ورق‌های ایرانی هم در بورس کالا و هم در بازار آزاد حاکی از اختلاف قیمت قابل‌تامل است به طوریکه قیمت یک تن ورق چینی نسبت به یک تن ورق ایرانی در بورس کالا حدود ۵ میلیون تومان و نسبت به ورق بازار آزاد ۱۷ میلیون تومان به ازای هر تن ارزان‌تر است.

همچنین انواع ورق و محصولات فولادی در بورس، یکی از پرتقاضاترین محصولات در این بازار است که مصرف کنندگان نهایی آن از سازندگان خودرو تا لوازم خانگی و سازه‌های زیرساختی و ساختمان‌سازی را شامل می‌شود؛ اما چندی است که مصرف‌کننده نهایی اشتیاقی برای تامین نیاز خود از بورس ندارد و ترجیح می‌دهد با وضعیتی که در حوزه قیمتی و نحوه عرضه در بورس حاکم است، ورق مورد نیاز خود را از طریق واردات ورق مشابه فولادی از کشورهایی مانند چین و استرالیا خریداری کند.

به گفته مریم کراری، بررسی‌ها از بازار نشان می‌دهد قیمت هر تن ورق سرد فولاد مبارکه امروز در حالی در بورس ۳۸ میلیون و ۷۲۱ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است که همین میزان ورق را از تولیدکننده چینی با قیمت حدود ۳۴ میلیون تومان می‌توان خریداری کرد. نکته قابل‌تامل این است که نرخ بیش از ۳۸ میلیون تومان به ازای هر تن ورق ایرانی در بورس است و اگر تولیدکننده قصد خرید همین کالا را از بازار آزاد داشته باشد باید با مابه‌التفاوت حدود ۳۰ درصدی آن را از دست دلال‌ها خریداری کند؛ یعنی تولیدکننده برای هرتن ورق سرد در بازار آزاد باید ۵۱ میلیون و ۷۲۱ هزار تومان بپردازد که ۷۰ درصد گران‌تر از ورق ایرانی است. حال آنکه قیمت خرید ورق خارجی مثل ورق چینی با محاسبه هزینه لجستیک ارزان‌تر از ورق ایرانی است.

براساس جداول قیمتی بالا که نرخ هر کیلوگرم ورق سرد ایرانی در بورس کالا را ۳۸۷۰۰ تومان تعیین کرده است، براساس جدول قیمتی در بازار چین، قیمت هر تن ورق سرد حدود ۴۲۰۰ یوان چین قیمت‌گذاری شده است که با تبدیل نرخ یوان به ریال، قیمت هر تن ورق سرد چینی از هر تن ورق ایرانی در بورس کالا حدود ۵ میلیون تومان ارزان‌تر است؛ بنابراین صرفه با واردات ورق از خارج کشور است و از نظر خریداران (تولیدکنندگان) از آنجائیکه قیمت ورق در بورس قیمت بالایی است و مبنی بر قیمت جهانی نیست، صرفه با خرید ورق وارداتی است.

از لحاظ کیفیت نیز به علت اینکه هم ورق ایرانی و هم خارجی ملزم به دریافت سرتیفیکیت ویژه کیفیت و گذراندن آزمون‌های استاندارد است و ورق‌های ایرانی نیز مانند خارجی تا ۱۰۰ درصد کیفیت هم می‌تواند برسد، بنابراین کیفیت ورق داخلی و خارجی یک معیار یکسان دارد و نمی‌توان کیفیت داخلی و خارجی را با هم مقایسه کرد؛ بلکه چالش اصلی بر سر نحوه عرضه در بورس، کشف قیمت و میزان عرضه است.