تهدید جایگاه جهانی فولاد ایران با اعمال برخی محدودیت‌ها/.ظرفیت تولید فولاد از ۵۵ میلیون تن فراتر می‌رود

به گزارش فولادبان، سید بهادر احرامیان، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه ایران تا سال ۱۳۹۲ جزو واردکنندگان فولاد جهان بوده است، گفت: واردات فولاد کشور با حدود ۱۲ میلیون تُن در این سال‌ها به اوج خود رسید و سپس با ورود ظرفیت‌های جدید به مدار، مقدار واردات کاهش یافت و با حجم ظرفیت سازی عظیم در کشور در دهه ۸۰ و ۹۰ که همچنان رو به افزایش است، منحنی واردات شیب نزولی گرفته و در سال ۹۴ و ۹۵ نخستین بار تراز تجاری ایران روی فولاد مثبت شد و ایران صادرکننده فولاد شد، در همین سال‌ها هم به تدریج در رده تولیدکنندگان فولاد بالا آمدیم و هم اکنون در رتبه دهم تولیدکنندگان فولاد جهان قرار داریم.

وی به ظرفیت سازی تولید فولاد کشور در دهه ۸۰ و ۹۰ اشاره کرد و گفت: در سال ۸۱ ظرفیت تولید سالانه فولاد ایران ۷ میلیون تن بود که هم اکنون این میزان به ۴۵ میلیون تن افزایش یافته است و براساس برآورد‌های انجام شده، ظرفیت تولید فولاد کشور از هدف گذاری ۵۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ فراتر می‌رود.

احرامیان، صادرات را نیاز کنونی صنعت فولاد با توجه به اشباع بازار داخل عنوان کرد و افزود: به غیر از چند محصول خاص که تولید داخل آن برای هیچ خط تولید و کارخانه‌ای توجیه اقتصادی ندارد، بقیه محصولات قابلیت صادرات دارد.

وی با بیان اینکه رشد تولید فولاد در ایران با سیاست جایگزینی واردات آغاز شد، تصریح کرد: صادرات کشور در این صنعت مانند هر صنعت دیگری ابتدا با محصولاتی که در ابتدای زنجیره هستند، همچون شمش آغاز شد و این امر مستلزم فرایند تدریجی و گام به گام برای هر کشوری است که مدت زمان طولانی وارد کننده فولاد بوده است.

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد به یک اصل اساسی میان کشور‌های صنعتی بزرگ جهان اشاره کرد و گفت: تولیدکنندگان بزرگ فولاد حجمی از فولادشان را در داخل تولید می‌کنند و مقداری را که تولید آن توجیه اقتصادی ندارد، وارد می‌کنند. به عنوان نمونه، آلمان از ۴۵ میلیون تن فولاد تولیدی، ۲۰ میلیون تن را صادر و ۲۵ میلیون تن فولاد خاص مورد نیاز خود را وارد می‌کند.

وی با بیان اینکه وجود مواد اولیه صنعت فولاد در ایران مزیتی است که خیلی از تولیدکنندگان بزرگ از آن محروم هستند، اضافه کرد: به عنوان نمونه، چین سالانه نیمی از مواد اولیه صنعت فولاد معادل یک میلیارد تُن سنگ آهن را وارد می‌کند، ژاپن و کره جنوبی با اینکه یک کیلوگرم سنگ آهن هم ندارند جزو ۵ تولیدکننده صنعت فولاد هستند و دارا بودن مواد اولیه و انرژی مزیتی برای تولید فولاد در ایران محسوب می‌شود.

احرامیان با بیان اینکه ژاپن بدون داشتن انرژی و مواد اولیه امروز ۱۱۰ میلیون تُن معادل 4 برابر ایران فولاد تولید می‌کند، گفت: باید توجه داشت در کنار این مزیت‌ها اِعمال برخی محدودیت‌ها در صنعت فولاد ممکن است جایگاه و رتبه ایران را با خطر مواجه کند و این صنعت را از سوددهی خارج کند.

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه مصرف واقعی فولاد در کشور ما بیش از ۲۰ میلیون تن نخواهد رسید، گفت: اگر ما در ایران بخواهیم به اعداد تولید برسیم، باید مسیر صادرات را پیش بگیریم و صادرات را تقویت و تسهیل کنیم.

وی به وعده وزرای دولت‌های قبل در خصوص پشتیبانی سرمایه گذاران در زمینه صادرات اشاره کرد و افزود: در دو سال گذشته یکباره معافیت مالیاتی صادرات کاملا برداشته شد و در اقدامی عجیب برای صادرات فولاد عوارض صادراتی وضع شد و این بدترین علامت به سرمایه گذاری در صنعت فولاد بود در حالی که پیش از این دولت اعلام کرده بود ما به هر نحوی پشتیبان صادرکنندگان هستیم.

احرامیان، تحریم را چالش اساسی صادرات فولاد عنوان کرد و افزود: محدودیت‌های حمل و نقل و نبود تمایل جهانی برای خرید فولاد ایرانی از پیامد‌های تحریم است و در این شرایط بایستی به ترفند‌های خاصی برای فروش محصول رو بیاوریم.

نبود دسترسی به شبکه تامین مالی؛ چالش صنعتگران 

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد، نبود دسترسی به شبکه تامین مالی جهانی را از دیگر چالش‌های پیش روی صنعتگران و تولیدکنندگان فولاد دانست و تاکید کرد: فولاد کالایی است که با اعتبارات اسنادی و تامین مالی مبادله می‌شود، یعنی بانک‌ها با ۵ تا ۱۰ درصد سرمایه به خریداران فولاد صادراتی در دنیا تامین مالی می‌دهند و براساس ابزار‌های اهرمی و اعتبارت اسنادی (LC) خرید می‌کنند. متاسفانه در ایران این ابزار را نداریم و شخصی که بخواهد فولاد ایرانی را خریداری کند باید ۱۰۰ درصد قیمت را بپردازد و قطعا این موانع نه تنها فعالیت سرمایه گذار و شرکتی را که می‌خواهد معامله گر بین المللی (تریدر) باشد محدود می‌کند بلکه پرداخت ۱۰۰ درصدی پول در مقایسه با دیگر رویه‌های جهانی جذابیت و صرفه اقتصادی برای سرمایه گذار ندارد.

احرامیان به صادرات ۱۰ میلیون تنی فولاد ایران با وجود محدودیت‌ها اشاره کرد و گفت: ظرفیت ایجاد شده حال حاضر را فقط از طریق صادرات می‌توان پشتیبانی کرد، در حال حاضر تولید داخلی فولاد ۲ برابر نیاز داخل است یعنی به راحتی کل نیاز تامین شده و هر افزایش تولیدی باید از درگاه صادرات انجام شود.

وی رخداد‌های سال‌های اخیر به خصوص پس از سال ۹۷ را نشانه‌های بدی برای صنعت فولاد کشور عنوان کرد و گفت: همزمانی وضع عوارض صادراتی و چرخش‌های ۱۸۰ درجه با محدودیت‌هایی که از لحاظ زیرساختی صنعت فولاد را تحت تاثیر قرار داده علائم خوبی برای توسعه صنعت فولاد به شمار نمی‌آید.