مبهم بودن روند مذاکرات برجام و تضعیف ارزش ریال طی روزهای اخیر، همچنین افزایش قیمت بازارهای کالایی ناشی از بحران اوکراین و روسیه و قطعی احتمالی برق کارخانههای فولادی در هفتههای پیشرو باعث تردید فعالان و تولیدکنندگان شده است و در این میان، معاملات در بازار از عمق کافی برخوردار نیست و تجار با دیده تردید نسبت به شرایط، بازار را رصد میکنند.
یک کارشناس صنعت فولاد با اشاره به اینکه وضعت عوارض صادراتی برای تولیدکنندگان، باعث از دست رفتن بازارهای صادراتی صنعت فولاد میشود، گفت: محدودیتهای ناشی از قطع شدن برق، کاهش تولید فولاد و همچنین، دور شدن از چشمانداز تولید فولاد در سال 1404 را به همراه خواهد داشت.
حسامالدین والی در گفتگو با فولادبان در رابطه با وضعیت صنعت فولاد افزود: برای همه ما روشن است که صنایع ایران و از جمله صنعت فولاد آسیب زیادی، نخست از تحریم و سپس از شیوع کرونا دید. چالش دوگانه تحریم – کرونا رشد صنعت فولاد و سرعت رسیدن به برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در چشم انداز ۱۴۰۴ را با افت مواجه کرده است. با افزایش روند واکسیناسیون کووید-۱۹ در سال گذشته (۱۴۰۰) و رفع محدودیتها، بنظر میرسید شاهد رونق تولید و افزایش تقاضا در سال جدید و جبران بخشی از عقب ماندگیها باشیم. از طرفی احیای برجام و تاثیر روانی آن بر بازار و انتظار بهبود تعاملات تجاری از جمله گشایش اعتبار اسنادی و برقراری ارتباطات مالی و … موجب امیدواری فعالان فولادی گردید.
وی تصریح کرد: هر چند روز یکبار اخبار ضد و نقیضی در مورد روند مذاکرات احیای برجام منتشر میشود و رسیدن به توافق را دچار تردید کرده است. همچنین پیشبینی میشود صنعت فولاد در فصل تابستان و ماههای گرم سال با بحران قطعی برق روبهرو شود.
این کارشناس صنعت فولاد با اشاره به اینکه محدودیتهای ناشی از قطع شدن برق برای واحدهای فولادسازی، پیامدهای منفی خواهد داشت، تصریح کرد: یکی از این پیامدها کاهش میزان تولید و محقق نشدن اهداف تولیدکنندگان خواهد بود، درحالیکه شرکتهای فولادی که به تعطیلی اجباری مکلف میشوند از هیچ حمایتی برای جبران هزینههای مالی، بیمهای و کارگری برخوردار نیستند. البته تعطیلی فولادیها در واقع به تعطیلی بسیاری از صنایع و حوزههای بالادستی و پاییندستی این صنعت نیز منجر خواهد شد و به نظر میرسد که بخش فولاد ایران، دو چالش بسیار مهم مثل تامین مواد اولیه یعنی استخراج سنگآهن و نیز تامین انرژی برای کارخانجات فولادی پیشروی خود دارد.
والی درباره تأثیر جنگ روسیه و اوکراین گفت: بر خلاف انتظار، بحران اوکراین _ روسیه در اواخر ماه فوریه باعث شد تا روند قیمتها و تأمین مواد اولیه برای صنایع فولادی تغییر مسیر دهد. تحریم روسیه توسط اروپا و آمریکا بسیاری از بازارهای کالایی همچون فولاد را با چالش مواجه کرده و بر روی قیمتها تأثیر گذاشته است. این بحران باعث تحریک و افزایش قیمت بازارهای کالایی شده و از آنجایی که قیمت محصولات فولادی تحت تأثیر نرخهای صادراتی در جهان تعیین میشود، شاهد افزایش قیمت در بورس کالا و بازار داخل کشور نیز هستیم.
وی افزود: انتظار میرفت با توجه به غیبت اوکراین در بازارهای جهانی و فشارهای تحریمی بر روسیه، و پتانسیلی که تولیدکنندگان ایرانی برای تامین بخشی از نیازهای بینالمللی دارند، صادرات تسهیل شود، اما در کنار مشکل تأمین انرژی و مواد اولیه، اقدام دولت مبنی بر وضع عوارض صادراتی بر روی محصولات میانی (شمش و اسلب) و لغو معافیت مالیاتی درآمدهای حاصل از صادرات مواد و محصولات معدنی به صورت خام و نیمه خام منجر به از دست رفتن فرصت برای صادرکنندگان ایرانی شود.
این کارشناس صنعت فولاد تأکید کرد: در شرایطی که قیمتهای فروش خارجی فولاد ایران نسبت به رقبای منطقهای در حدود ۱۰۰ – ۱۲۰ دلار و نسبت به اروپا حدودا تنی ۲۰۰ – ۲۵۰ دلار کمتر است، تعیین عوارض باعث کاهش سرمایهگذاری و از دست رفتن فرصتهای صادراتی کشور خواهد شد و ترکیه به عنوان رقیب منطقهای ایران در غیاب روسیه و اوکراین سهم خود را از بازارهای بینالمللی افزایش خواهد داد.
والی تصریح کرد: طبق آمار در سال ۱۴۰۰ در حدود 13.5 میلیون تن فولاد اعم از شمش فولاد تا مقاطع طویل، محصولات فولادی و آهن اسفنجی صادر شده که شمش فولادی سهمی شش و نیم میلیون تنی از این سبد صادراتی را دارا بود. به نظر میرسد با وضع عوارض، بازارهایی که در شرایط سخت تحریمی به دست آمد به راحتی از دست برود.
وی اضافه کرد: مبهم بودن روند مذاکرات برجام و تضعیف ارزش ریال طی روزهای اخیر، همچنین افزایش قیمت بازارهای کالایی ناشی از بحران اوکراین و روسیه و قطعی احتمالی برق کارخانههای فولادی در هفتههای پیشرو باعث تردید فعالان و تولیدکنندگان شده است و در این میان، معاملات در بازار از عمق کافی برخوردار نیست و تجار با دیده تردید نسبت به شرایط، بازار را رصد میکنند.