سود چند هزار میلیارد تومانی خریداران ورق از بورس کالا

به گزارش فولادبان؛ حدود یک ماه و نیم پیش بود که معاون قضایی دادستان کل کشور در گفت‌وگو با فولادبان از توافق میان دادستانی و فولاد مبارکه اصفهان درباره تامین انواع ورق‌های فولادی مورد نیاز صنایع پایین‌دستی زنجیره فولاد، تولیدکنندگان لوازم خانگی و سایر حوزه‌ها به صورت سهمیه‌ای خبر داد. براساس این توافق قرار بود که مشکل گرانی، کمبود و احتکار ورق در بازار فولاد کشور ظرف یک تا دو ماه حل شود، اما بررسی نرخ انواع ورق در سایت‌های اطلاع‌رسانی قیمت محصولات فولادی و شنیده‌های ما از فعالان بازار فولاد از فاصله 10 تا 12 هزار تومانی قیمت درب کارخانه انواع ورق‌های تولیدی فولاد مبارکه با بازار آزاد حکایت دارد.
همچنین آمارهای سایت بورس کالا نیز نشان می‌دهد نه تنها تولیدکنندگان ورق‌های فولادی همچنان نسبت به تعهدات خود برای عرضه کافی ورق در این بازار فیزیکی پایبند نیستند و هنوز هم ابهامات بسیاری درباره علت عدم تایید بخش زیادی از معاملات ورق در بورس کالا وجود دارد، بلکه قیمت انواع ورق در بازار آزاد نیز بین 7 تا 10 هزار تومان بالاتر از نرخ معامله‌شده این محصولات در بورس کالاست. همه این مسائل نشان می‌دهد که با وجود همه وعده‌ها، هنوز هم مشکل گرانی، احتکار و کمبود ورق حل نشده است و هر ماه رانتی چند هزار میلیارد تومانی به جیب واسطه‌های این نهاده مهم صنعت فولاد واریز می‌شود. به همین دلیل، فولادبان در تلاش است تا در گفت‌وگو با نمایندگان دستگاه‌های حاکمیتی و البته فعالان صنعت فولاد و دیگر صنایع وابسته مشکلات موجود در حوزه ورق‌های فولادی را ریشه‌یابی کند.
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در این‌باره با تاکید بر این که ابطال معاملات بورس کالا موجب ایجاد تقاضای انباشته در بازار آزاد می‌شود، به خبرنگار ما گفت: طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار، محصولات میانی زنجیره فولاد باید در بورس کالا عرضه شوند، اما متاسفانه ماه‌هاست که عرضه انواع ورق فولادی در بورس کالا توسط فولادسازان با حجم کم انجام می‌شود. ضمن این که همین عرضه‌های اندک نیز معمولا با اختلالاتی همراه است؛ از جمله این که برخی معاملات به علت رقابت زیاد ابطال می‌شوند و این مساله تقاضای انباشته‌ای را برای هفته‌های آتی ایجاد می‌کند و در نهایت نیز قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند.
وی افزود: تولیدکنندگان لوازم خانگی به عنوان صنایع پایین‌دستی باید بتوانند با دشواری‌های کمتری فولاد مورد نیاز خود را تامین کنند، اما متاسفانه در سال‌های اخیر نه مجلس شورای اسلامی و نه وزارت صمت هیچ‌کدام اقدام موثری برای سر و سامان دادن به زنجیره فولاد انجام ندادند و بعید است که این نهادها در آینده نزدیک نیز گام محکمی در راستای ساماندهی بازار فولاد بردارند.
غزنوی همچنین با انتقاد از تداوم عرضه‌های مچینگ در بورس کالا عنوان کرد: براساس مصوبات ستاد تنظیم بازار، باید هر هفته درصد مشخصی از تولید ورق فولادی در سراسر کشور در تالار اصلی بورس کالا عرضه شود، اما نه تنها فولادسازان به کف عرضه تعیین‌شده از سوی این ستاد پایبند نیستند، بلکه همچنان بخش زیادی از عرضه‌های ورق نیز به صورت مچینگ عرضه می‌شود و در نهایت درصد بسیار ناچیزی از تولید ورق فولادی کشور به تالار اصلی بورس راه پیدا می‌کند. این مساله نیز باعث می‌شود که قیمت کشف‌شده برای ورق در بورس کالا بالاتر از حد نرمال باشد.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان یکی دیگر از عوامل گرانی ورق در بازار آزاد را عدم نظارت مناسب وزارت صمت بر سامانه بهین‌یاب دانست و ادامه داد: وزارت صمت نظارت دقیقی را بر شرکت‌هایی که از طریق سامانه بهین‌یاب اقدام به دریافت کد خرید کالا از بورس می‌کنند، ندارند؛ یعنی اکنون شرایط به گونه‌ای است که به بخش زیادی از خریداران محصولات فولادی بخصوص انواع ورق در بورس کالا فقط براساس پروانه بهره‌برداری سهمیه خرید تعلق می‌گیرد و هیچ نظارتی بر میزان مصرف و عملکرد این شرکت‌ها وجود ندارد.
وی با تاکید بر این که بخش زیادی از ورق‌های فولادی عرضه‌شده در بورس به بازار سیاه فولاد راه پیدا می‌کند، تصریح کرد: اکنون نظارت مناسبی روی شرکت‌هایی که از بورس کالا فولاد می‌خرند وجود ندارد و وزارت صمت پیگیری نمی‌کند که این شرکت‌ها فولاد خریداری‌شده خود را در تولید به کار برده‌اند یا در بازار آزاد به فروش رسانده‌اند. در چنین شرایطی نیز قیمت جذاب فولاد در بازار سیاه سبب می‌شود تا افرادی خاص با سوء استفاده نابجا از خلاهای قانونی، ورق فولادی خود را به صورت خارج از شبکه و با قیمت‌هایی گزاف به فروش برسانند.
به گفته غزنوی، ضعف نظارتی وزارت صمت باعث شده است برخی افراد خاص که مجوزهایی صوری برای شرکت‌های فولادی دریافت کرده‌اند، با سوءاستفاده از ورق‌های فولادی عرضه‌شده در بورس، آنها را به بازار آزاد ببرند و موجب چند برابر شدن قیمت ورق شوند. موضوعی که سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کشور ریشه آن را در ضعف‌های سامانه بهین‌یاب دانست و عنوان کرد: ضعف بزرگ سامانه بهین‌یاب این است که در این سامانه فقط به اختصاص سهمیه خرید برای برخی شرکت‌ها توجه شده و نظارت مناسبی روی نحوه مصرف مواد اولیه خریداری‌شده وجود ندارد. در صورتی که باید مشخص شود که هر شرکتی، محصولی را که از بورس می‌خرد در کجا مصرف کرده است و اگر تخلفی در زمینه توزیع خارج از شبکه داشت، باید سهمیه‌اش قطع شود.
غزنوی همچنین درباره میزان ورق‌های سهمیه‌‌ای اختصاص‌یافته به تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز توضیح داد: تولیدکنندگان صنف ما هر از گاهی یا از طریق مچینگ و یا از طریق سهمیه‌های تخصیص‌یافته فولاد مبارکه ورق دریافت می‌کنند، اما سهمیه خرید اغلب این تولیدکنندگان چه از بورس کالا و چه از فولاد مبارکه معمولا بسیار کمتر از حد مورد نیازشان است. ضمن این که تغییر کردن پیاپی سهمیه‌های تخصیص‌یافته به تولیدکنندگان لوازم خانگی برای دریافت ورق فولادی نیز بسیاری از همکاران ما را با سردرگمی مواجه کرده است.
وی با تاکید بر این که افزایش حجم عرضه‌های شفاف در بورس کالا می‌تواند مشکلات ایجادشده برای بازار ورق‌های فولادی کشور را برطرف کند، ادامه داد: برای حل مشکل گرانی و کمبود ورق، اول از همه باید حجم عرضه این نهاده فولادی در بورس کالا افزایش پیدا کند و بعد هم باید سهیمه ورق‌ها گرم تخصیص‌یافته به صنایعی که این ورق‌ها را مصرف نمی‌کنند و صرفا آن را به بازار سیاه می‌فروشند، قطع شود؛ چراکه شیوه‌های فعلی عرضه ورق باعث سود هزاران میلیارد تومانی عده‌ای شده است که با قیمت‌های پایین از بورس ورق می‌خرند و آن را با دو برابر قیمت در بازار آزاد می‌فروشند.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی در پایان تصریح کرد: رشد قیمت محصولات فولادی قطعا باعث گرانی انواع لوازم خانگی نیز می‌شود؛ بخصوص که در شرایط فعلی بسیاری از تولیدکنندگان صنف ما ناچارند که محصولات خود را از بازار آزاد تهیه کنند.