سایه ترامپ بر تجارت آسیا؛ تعرفه‌های جدید و تغییر قواعد بازی برای منطقه و جهان

به گزارش فولادبان، دهه گذشته شاهد تغییرات بنیادینی در نقشه تجارت جهانی بودیم. با افزایش تنش‌های تجاری میان ایالات متحده و چین و اعمال تعرفه‌های فزاینده توسط واشنگتن، شرکت‌های بسیاری، اعم از خارجی و حتی چینی، به دنبال تنوع‌بخشی به زنجیره‌های تامین خود برآمدند.

در این میان، کشورهای جنوب و جنوب‌شرقی آسیا با موقعیت جغرافیایی استراتژیک، جمعیت جوان، طبقه متوسط رو به رشد و زیرساخت‌های در حال توسعه، به مقاصد اصلی تولید و سرمایه‌گذاری تبدیل شدند. اما اکنون، با نزدیک شدن به دور دوم احتمالی ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، این مناطق که زمانی به عنوان راه نجات شناخته می‌شدند، خود را در معرض بالاترین تعرفه‌های تجاری جهان می‌بینند و به گفته سی‌ان‌ان، در میانه آتشی گرفتار شده‌اند که نظم تجاری جهانی را به سرعت تغییر می‌دهد.

ضربه سنگین تعرفه‌های تعدیل‌شده

هفته گذشته، وقتی ارقام جدید تعرفه‌ها اعلام شد، برخی از رهبران منطقه با مشاهده ارقام پایین‌تر از تهدیدات اولیه ترامپ، به طور علنی ابراز خشنودی کردند. اما تحلیلگران اقتصادی نسبت به این خوش‌بینی هشدار می‌دهند. دن آیوز، رئیس تحقیقات جهانی در Wedbush Securities، معتقد است: “این یک ضربه سنگین به این کشورهاست و باید برای کاهش آن مذاکره کنند.” او اضافه می‌کند که هدف آمریکا بستن مسیرهای صادراتی چین است که این امر به معنای تعرفه‌های بالا برای کشورهایی است که در این مسیر قرار گرفته‌اند.

در آوریل، ترامپ تهدید به اعمال “تعرفه‌های روز آزادی” کرد که برای کشورهایی مانند کامبوج، لائوس و بنگلادش به ترتیب ۴۹٪، ۴۸٪ و ۳۷٪ پیش‌بینی می‌شد. هرچند تعرفه‌های نهایی کمی تعدیل شدند، اما همچنان برای بسیاری از کشورها بسیار بالا هستند: ۴۰٪ برای لائوس و میانمار (بالاترین پس از سوریه با ۴۱٪) و حدود ۱۹٪ یا ۲۰٪ برای کشورهایی چون کامبوج، ویتنام، اندونزی، مالزی و تایلند. دبوراه المز از Hinrich Foundation این نگاه “موفقیت‌آمیز” رهبران منطقه را “اشتباه” می‌داند: “این نرخ‌ها بسیار بالا هستند و فقط به این دلیل کمتر به‌نظر می‌رسند که فرمول اولیه آمریکا در آوریل غیرمنصفانه طراحی شده بود.” او تاکید می‌کند که این وضعیت “باخت-باخت” است، هم برای مصرف‌کنندگان و شرکت‌های آمریکایی و هم برای اقتصادهای صادرات‌محور آسیایی.

پیامدهای دگرگون‌کننده برای زنجیره‌های تامین

این تعرفه‌ها می‌توانند پیامدهای عمیقی بر ساختار زنجیره‌های تامین در جنوب و جنوب‌شرقی آسیا داشته باشند و روند سال‌های اخیر را که شرکت‌ها تولید را از چین به این کشورها منتقل می‌کردند، تحت فشار قرار دهند. لوئیس لو از Oxford Economics پیش‌بینی می‌کند که این تعرفه‌ها ممکن است تجارت با آمریکا را کاهش دهند. تولیدکنندگان کالاهای کم‌حاشیه سود ممکن است به چین بازگردند یا گزینه‌های نزدیک‌تر را برای محصولاتی که به بازار آمریکا وابسته‌اند، انتخاب کنند.

با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که این تعرفه‌ها روند خروج تولید از چین را به طور کامل متوقف نخواهند کرد، بلکه ممکن است حتی موجب شود چین بخشی از تولید خود را به کشورهایی مانند ویتنام منتقل کند تا همچنان از مزایای “ساخت ویتنام” بهره‌مند شود و از تعرفه‌های مستقیم در امان بماند. این بدان معناست که جنگ تجاری ترامپ نه تنها بر تجارت مستقیم کشورها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به تغییرات استراتژیک در شیوه تولید و صادرات در سطح جهانی منجر شود.