بهمن آرمان در گفتگو با فولادبان در خصوص آنچه که در مجمع فولاد مبارکه اصفهان امسال رخ داد، بیان کرد: در مجمع عمومی بزرگترین بنگاه اقتصادی کشور پس از شرکت ملی نفت، اتفاقی دور از انتظار همگان رخ داد.
وی توضیح داد: چند روز پیش از برگزاری مجمع، مدیریت فولاد مبارکه تصمیم به پرداخت 75 تومان سود نقدی داشت که می‌توان گفت به دلیل کم‌کاری دولت قبل و کمبود برق و گاز در تابستان و زمستان سال گذشته، این اقدام کاملا اشتباه بود. در این راستا فولاد مبارکه برای جلوگیری از قطعی برق، ساخت نیروگاه مستقل یک هزار مگاواتی و نیروگاه خورشیدی در خراسان جنوبی به ظرفیت 200 مگاوات برای تامین برق مورد نیاز کارخانه گندله‌سازی خود را در سر می‌پروراند.
آرمان افزود: علاوه بر آن، طبق گفته‌های مدیرعامل فولاد مبارکه در مجمع عمومی، این شرکت برای اطمینان از داشتن گاز طبیعی در زمستان، ناچار به سرمایه‌گذاری در میدان‌های گاز طبیعی ایران شد که میزان این سرمایه به قیمت فعلی در حدود 450 هزار میلیارد ریال برآورد شده است. در واقع، می‌توان گفت این رقم با توجه به تورم بسیار بالای کشور، به تدریج افزایش خواهد یافت.
معاون پیشین بورس تهران در ادامه طرح‌های بزرگ فولاد مبارکه را مورد اشاره قرار داد و گفت: همچنین این شرکت طرح بسیار بزرگ دیگری برای انتقال آب خلیج فارس به اصفهان دارد که فقط برای مصارف واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با فروش آب به سایر صنایع استان اصفهان منبع درآمد جدیدی برای خود به وجود می‌آورد. از سوی دیگر، تقسیم سود نقدی 170 تومان به ازای هر سهم به حدود 5 هزار میلیارد ریال می‌رسد که تا به حال سابقه نداشته شرکت‌های بزرگ چنین اقدامی انجام دهند. به طور مثال، فولاد خوزستان تقسیم سود نقدی خود را به پایین‌ترین حد ممکن رساند تا بتواند برنامه‌هایی از قبیل افزایش تولید به 2.5 میلیون تن، افزایش ظرفیت فولاد شادگان به ۲ میلیون تن و ساخت نیروگاه ۱۰۸۰ مگاواتی مستقل را اجرایی کند.
این اقتصاددان با بیان اینکه در فولاد مبارکه پرداخت سود نقدی به میزان نجومی صورت گرفته است که می‌تواند مشکلات بزرگی را در آینده برای این شرکت ایجاد کند،اظهارداشت دولت به علت کمبود منابع مالی به مدت سه سال هیچ بودجه‌ای در زمینه عمران به چشم خود ندیده است. بنابراین دولت توانایی ساخت نیروگاه جدید برای فولاد مبارکه و یا توسعه میدان گازی پارس جنوبی برای تامین گاز در زمستان و برق در تابستان را ندارد. در واقع، چنین تصمیم پیش‌بینی نشده برای مجموعه‌ای که سهم آن در تولید ناخالص داخلی کشور ۲ درصد است و تاثیر به‌سزایی در اقتصاد ملی دارد، بسیار خطرناک خواهد بود.
آرمان با فروپاشی خواندن این اقدام فولاد مبارکه مطرح کرد: در نهایت، چنین تصمیمی منجر به خروج 5۰۰ هزار میلیارد ریال از شرکت شد که آن را می‌توان به نوعی «فروپاشی» یا به تعبیر عامیانه «پول‌پاشی» تلقی کرد، به گونه‌ای که می‌توان گفت مشابه سیاستی است که دولت برای جبران کسری بودجه خود اقدام به چاپ اسکناس بدون پشتوانه و یا استقراض از بانک مرکزی می‌کند. از سوی دیگر، بانک‌ها دارای ذخایر مالی کافی نیستند و سرمایه کم آنها، منابع مالی مورد نیاز طرح‌های توسعه‌ای را تامین نمی‌کند.
وی ادامه داد: همچنین تجربه نشان داده بانک‌ها آنقدر که تمایل به دادن وام‌های کوتاه مدت دارند، تمایلی به واگذاری وام‌های بلندمدت برای سرمایه‌گذاری‌های مولد اقتصادی ندارند. بنابراین مجموعه این دلایل می‌تواند متاثر از ضعف مدیریتی در بورس، وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی کشور باشد.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه در هیچ کشوری شرکت‌ها سود نقدی پرداخت نمی‌کنند و حتی در صورت پرداخت، مقدار آن بسیار پایین خواهد بود. در این خصوص مثال زد: شرکت اپل که زمانی بزرگترین شرکت بورس نیویورک بود، هیچ وقت سود نقدی پرداخت نکرد و با سود خود یک گاراژ خانگی را تبدیل به بزرگترین غول تکنولوژی جهان نکرد. همین واقعیت در مورد فولاد مبارکه نیز رخ داده، به طوری که بدون گرفتن یک ریال یا یک دلار از دولت یا هر نهاد دیگری با درآمد ناشی از صادرات ریالی، ارز مورد نیاز طرح‌های توسعه خود را تامین و تولید را از 4/2 میلیون تن در سال به 5/9 میلیون تن رسانده است.
آرمان بیان کرد: در واقع سیاست دولت‌ها بر این پایه بود که سود به دست آمده در شرکت‌ها را برای طرح‌های توسعه و به روز کردن تکنولوژی خود مورد استفاده قرار دهند. به همین دلیل برخلاف ایران، سود اختصاص داده شده به سود انباشته و یا افزایش سرمایه مشمول مالیات نمی‌شود. در حالی که پرداخت سود نقدی مشمول مالیات تصاعدی است و به همین دلیل سهامداران مایل به دریافت سود نقدی نیستند، بنابراین آنچه که در مجمع فولاد مبارکه امسال رخ داد، یک فاجعه بود و در نهایت به زیان خود سهامداران خرد و عمده تمام می‌شود.
معاون پیشین بورس تهران در اشاره به وضعیت سهامداران فولاد مبارکه گفت: از آنجایی که شرکت‌های ورشکسته مانند شستا و سهام عدالت به عنوان سهام‌دار عمده این شرکت نیازمند پول هستند، با فشار دولت ناچار به پرداخت سود نقدی هستند. از سوی دیگر، اکثر سهامداران خرد نیز دارای توانایی مالی نبوده، سرمایه‌گذاری در بورس را با سپرده‌گذاری در بانک اشتباه می‌گیرند و انتظار دارند پس از پایان سال سود آن را دریافت کنند. در حالی که نماینده سازمان بورس و اوراق بهادار که فردی به نام آقای رجبی نام دارد و در جلسه به عنوان ناظر و مدافع سهامداران خرد حضور داشت، یک کلمه در رابطه با این موضوع و زیان‌های ناشی از پرداخت نجومی تقسیم سود نقدی صحبت نکرد.
آرمان اضافه کرد: در این راستا، به نظر می‌رسد قیمت سهام این شرکت در بورس که در اکثر روزها شاخص آن منفی است، با مشکلات جدی روبه رو خواهد شد. در واقع طرح‌های توسعه‌ای از جمله ابرپروژه نورد گرم شماره ۲ و انتقال آب از خلیج فارس با دشواری‌های جدی روبرو می‌شوند، ضمن اینکه با توجه به وضعیت نابسامان بورس، امکان تامین مالی از طریق بازار سرمایه نیز ناممکن به نظر می‌رسد. در مجموع می‌توان گفت آنچه در مجمع سالیانه فولاد مبارکه رخ داد، نه تنها در اقتصاد کشور بلکه برای سایر شرکت‌ها وضعیت بدی را به وجود می‌آورد و سهامداران خرد از نخستین قربانیان این تصمیم نابخردانه و تحمیلی خواهند بود.
